အိႏၵိယပါလီမန္မ်ားႏွင့္ KMTTP စီမံကိန္းေဒသအတြင္းရွိ ေဒသခံမ်ားရန္ကုန္တြင္ေတြ႔ဆုံ

ရန္ကုန္၊စက္တင္ဘာ ၂၆------ ၂၀၀၈ခုႏွစ္ ဧၿပီလတြင္ အိႏိၵယႏွင့္ျမန္မာ ႏွစ္ႏုိင္ငံ သေဘာတူလက္မွတ္ထုိးခဲ့ေသာ ကုလားတန္ျမစ္ေၾကာင္း ဘက္စုံသုံးပုိ႔ေဆာင္ေရး စီမံကိန္းႏွင့္ ပတ္သက္၍ ျမန္မာႏုိင္ငံ Local NGO အဖြဲ႔အစည္းတစ္ခုျဖစ္ေသာ Gender and development initiative အဖြဲ႔၏ အစီအစဥ္ျဖင့္ အိႏိၵယႏုိင္ငံ အေနာက္ဘက္ျပည္နယ္လြတ္ေတာ္ ကုိယ္စားလွယ္မ်ားႏွင့္ ၄င္းစုံစီမံကိန္း ေဒသတြင္းရွိ ေဒသခံကုိယ္စားလွယ္မ်ားႏွင့္ ေဆြ႔ဆုံေဆြးေႏြးပြဲတစ္ရပ္ကုိ စက္တင္ဘာလ ၁၄ ည ၇း၃၀ တြင္ ကုန္သည္ႀကီးမ်ားဟုိတယ္တြင္ ျပဳလုပ္သည္ဟု သတင္းရရွိသည္။

အဆုိပါ ေတြ႔ဆုံ ေဆြးေႏြးပြဲသုိ အိႏိၵယႏုိင္ငံမွလာေသာ အိႏိၵယပါလီမန္လြတ္ေတာ္ကုိယ္စားလွယ္ ၃ ဦးတုိ႔တက္ေရာက္ခဲ့ၿပီး စီမံကိန္းေဒသတြင္းရွိ ၿမဳိ့နယ္ ၃ ၿမဳိ့နယ္မွ ကုိယ္စားလွယ္ေတာ္တစ္ဦးစီ ႏွင့္ PC- ECLOF, BCD, BCD,CNP,RLCA, S.V.S,ACRD-Sittway,Environmental Conservation and Development Committee- Kyauk Taw), Mizzima Media  စေသာ အဖြဲ႔အစည္းမ်ားမွ သက္ဆုိင္ရာလူႀကီးမ်ား စုစုေပါင္း ၁၆ ဦးတက္ေရာက္ခဲ့သည္။

Gender And Development Initiative ၏ Executive Director ျဖစ္ေသာ ဆလုိင္းအုိက္ဇက္ခင္မွ “ယခုေတြ႔ဆုံပြဲဟာ ဒီစီမံကိန္းေဒသအတြင္းက ေဒသခံေတြရဲ့ ခံစားခ်က္ေတြ၊ နားလည္မႈေတြ၊ စီမံကိန္းအေပၚထားတဲ့ သေဘာထားေတြကုိ ေ၀မွ်ခံစားဖုိ႔အတြက္ပါပဲ။ ဒီစီမံကိန္းႀကီးကုိ ရပ္ဆုိင္းေအာင္၊ တားဆီးဖုိ႔လုပ္ေဆာင္ေနတဲ့ ေတြ႔ဆုံေဆြးေႏြးပြဲ မဟုတ္ပါဘူး။ စီမံကိန္းကုိ ႀကဳိတင္အသိေပးမႈမရွိျခင္း၊ ေဒသခံေတြနဲ႔ ညဳိႏႈိင္းမႈမလုပ္ေပးျခင္းတုိ႔ေၾကာင့္ နစ္နာမႈ အမ်ားအျပားခံစားရမဲ့ ေဒသက ေဒသခံေတြရဲ့ နားလည္မႈလြဲမွားမႈေတြကေန လြတ္ေျမာက္သြားရေအာင္ ဆုိတဲ့အစီအစဥ္နဲ႔ ျပဳလုပ္ခဲ့တာပါ။” ဟုေျပာသည္။

စစ္ေတြေဒသခံမ်ားသည္ ယခင္ကစီမံကိန္းအား ႀကဳိဆုိခဲ့ၾကေသာ္လည္း စီမံကိန္းေဆာက္လုပ္ေနေသာကာလအတြင္း ေဒသခံမ်ားႀကဳံေတြ႔ရေသာ အခက္အခဲျပႆနာမ်ား တစ္စတစ္စမ်ားျပားလာျခင္းေၾကာင္း ေရရွည္တြင္ ၄င္းစီမံကိန္းေၾကာင္း ထိခုိက္နစ္နာမႈအရွိန္ျမင့္တက္လာဖြယ္အေျခအေနမ်ားကုိ သုံးသပ္ျခင္းျဖင့္ ေဒသခံမ်ား စိတ္မေအးႏုိင္ျဖစ္ရေလသည္။

စစ္ေတြၿမဳိ့ေဒသခံ ကုိသန္းလႈိင္က “စစ္ေတြဆိပ္ကမ္းေဆာက္လုပ္ေနပါတယ္။ စီမံကိန္းက ေဆးရုံနားမွာပါ။ ေန႔ညမနားတမ္းေဆာက္လုပ္ေနၾကတယ္။ အခုလုိ အေျခအေနမ်ိဳးမွာ စစ္ေတြမွာ ညမထြက္ရအမိန္႔ေတြထုတ္တယ္။ ဒါေပမဲ့ ဒီစိမံကိန္းလုပ္တဲ့လူေတြက မနားတမ္းကုိ ေဆာက္လုပ္ေနတယ္။ လူေတြရဲ့နားထဲမွာ ၾကားရတဲ့ဆူညံသံေတြက ခံစားလုိ႔မေကာင္းဘူး။ ေနာက္ၿပီး ႏွလုံးေရာဂါ ေ၀ဒနာရွင္ေတြဆုိ ပုိဆုိးတာေပါ့။ ဒီလုိမျဖစ္သင့္ဘူးလုိ႔ ထင္ပါတယ္။ ဒီစီမံကိန္းမွာ ၀င္ေရာက္လုပ္ကုိင္ေနတဲ့ အလုပ္သမားေတြရဲ့ လုပ္အားခက အရမ္းနည္းလုိ႔ လုပ္ခတုိးေပးဖုိ႔ေတာင္းဆုိတယ္။ ဒါေပမဲ့ တစ္ေယာက္၊ ႏွစ္ေယာက္ေလာက္ပဲ တုိးေပးၿပီး ဘာမွမသိသလုိေနလုိက္ၾကတယ္။ စသည္ျဖင့္ဒုကၡေတြႀကဳံေတြ႔ေနရတယ္။” ဟု ေျပာသြားသည္။

ေက်ာက္ေတာ္ၿမဳိ့ေဒသခံ ကုိေက်ာ္ေက်ာ္ကလည္း ေက်ာက္ေတာ္ၿမဳိ့နယ္ေဒသခံမ်ား၏ အေျခအေနအေပၚ သုံးသပ္ေျပာဆုိသြားသည္။ “ ဒီစီမံကိန္းကုိေတာ့ ႀကဳိဆုိပါတယ္။ ေလာေလာဆယ္မွာေတာ့ ဒီစီမံကိန္းက ေက်ာက္ေတာ္ၿမိဳ့နယ္မွာ မစတင္ေသးပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ ေဒသခံေတြစုိးရီမ္ေနၾကတယ္။ ဒီစီမံကိန္းသာ လုပ္လာရင္ ကုလားတန္ျမစ္ေၾကာတေလွ်ာက္မွာရွိတဲ့ သီးႏွံခင္းေတြ၊ သဘာ၀ေတြ ပ်က္စီးလာေတာ့မယ္။ ေနာက္ၿပီး သဘာ၀မဟုတ္တဲ့ အညစ္အေၾကးေတြေၾကာင့္ ေဒသခံေတြရဲ့ က်န္းမာေရးကုိ ထိခုိက္မႈရွိလာမယ္။ ဒါေတြကုိ ဘယ္လုိကာကြယ္ရမလဲ ဆုိတာေတြကုိ ႀကဳိတင္ျပဳလုပ္ထားေပးသင့္တယ္။” 

စီမံကိန္းႏွင့္ပတ္သက္၍ သိနားလည္မႈ အနည္းဆုံးဟု သတ္မွတ္ႏုိင္ေသာ ပလက္၀ေဒသခံမွ ေတြ႔ဆုံပြဲသုိ႔ တက္ေရာက္သူ အုိက္ပီတာလြယ္လူးမွလည္း ေဒသခံမ်ား၏ အေျခအေနကုိ တင္ျပသည္မွာ “ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ပလက္၀ေဒသခံေတြက ဒီစီမံကိန္းအေၾကာင္းကုိ ၂၀၀၈ ကတည္းက လက္မွတ္ထုိးထားခဲ့တယ္ဆုိတာ သိတာေတာင္မၾကာေသးဘူး၊ ပလက္၀အေရွ႕ဘက္ကမ္းမွာ သေဘာၤဆိမ္ခံေဆာက္ဖုိ႔ ၀ုန္းဒုိင္းႀကီးေရာက္လာမွ ေဒသခံေတြ မ်က္လုံးအေၾကာင္သားနဲ႔ၾကည့္ေနၾကတာပါ။ ဘာမွလည္းမေမးရဲ။ မေတာင္းဆုိရဲၾကဘူး။ အဓိက အဆုိးဆုံးက ပလက္၀ေဒသက လူေတြဟာ နစ္နာေၾကးေတာင္းဖုိ႔ေတာင္ ေကာင္းေကာင္းနားမလည္ၾကတာပါ။ ဒီလုိရုိးသားတဲ့ ေဒသခံေတြအတြက္ ထိခုိက္နစ္နာမႈ အဆုိးဆုံး ခံစားရမွာ စုိးရိမ္မိတာ အမွန္ပါပဲ။” ဟုေျပာသည္။

ထုိသုိ႔ေဆြးေႏြးခ်က္မ်ားအေပၚ အိႏၵိယမွလာေသာ ဧည့္သည္ေတာ္မ်ားမွလည္း ဤသုိ႔ေတြ႔ဆုံျခင္း အလြန္ေကာင္းေၾကာင္း၊ ယခုကဲ့သုိ႔ ေဆြးေႏြးမႈမ်ားကုိ ၾကားသိရသည့္အတြက္ မ်ားစြာ ႀကဳိဆုိေၾကာင္း၊ စီမံကိန္းေအာင္ျမင္ရန္ အိႏၵိယအစုိးရမွ ေထာက္ပံ့ေပးၿပီျဖစ္ေသာေၾကာင့္ စီမံကိန္းေဒသအတြင္း ျဖစ္လာႏုိင္ေသာ ထိခုိက္နစ္နာမႈမ်ား ရွိခဲ့ပါက အိႏၵိယအစုိးရမွာ ျမန္မာအစုိးရမွတဆင့္သာ ျပန္လည္ေလွ်ာ္ေပးရသည္သာ ျဖစ္ေၾကာင္း၊ အိႏၵိယႏုိင္ငံတြင္က်င့္သုံးေသာမူအရဆုိလွ်င္ စီမံကိန္းႏွင့္ပတ္သက္၍ မိမိတုိ႔ေဒသအတြင္း ေဆာက္လုပ္ေရး Essar company  ႏွင့္ ျပႆနာမ်ား ေပၚေပါက္လာပါက ေဒသခံျပည္နယ္အစုိးရမွသတ္မွတ္ထားေသာ ျပည္နယ္အက္ဥပေဒအတုိင္း  Essar company သည္လုိက္ေလ်ာရမည္သာျဖစ္ေၾကာင္း စသည္ျဖင့္ျပန္လည္ေဆြးေႏြးသြားခဲ့သည္။

 “စီမံကိန္းနဲ႕ပတ္သက္လို႕ အစိုးရအေနနဲ႕ ေဒသခံျပည္သူေတြကို ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း အသိေပးမႈ ေတြပံုမွန္ျပဳလုပ္ဖို႕လိုပါတယ္။ စီမံကိန္းဆိုင္ရာအေၾကာင္းအရာေတြကို ျပည္သူေတြက ရွင္းရွင္း လင္းလင္းသိေလေလ သူတို႕အေနနဲ႕ အေျပာင္းအလဲအတြက္ ဘယ္လို ၾကိဳတင္ျပင္ဆင္ရမယ္ ဆိုတာကို ျပင္ဆင္ႏိုင္ေလေလ ျဖစ္ပါမယ္။ ေဒသခံေတြရဲ႕ သိပိုင္ခြင့္ (right to information) ကို ေလးစားအသိအမွတ္ျပဳရာလည္း ေရာက္ပါတယ္။” ဟုဆလုိင္းအုိက္ခင္မွ ၾသဂုတ္လ ၁၆ ရက္ေန႔တြင္ျပဳလုပ္ေသာ အင္တာဗ်ဴးတစ္ခုတြင္ ေျဖၾကားခဲ့သည္။

     ၾသဂုတ္လ ၁၅ရက္ေန႔တြင္ ခ်င္းအမ်ိဳးသားပါတီ၏ ျပည္ေထာင္စုသမၼတ ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာအိႏိၵယသံရံုး သံအမတ္ႀကီးထံေပးပုိ႔ေသာ စာတမ္းတြင္ပါ၀င္ေဖာ္ျပထားေသာ အခ်က္အလက္မ်ားတြင္  ပလက္၀ၿမိဳ႕နယ္သို႔ ပင္လယ္ေရလႈိုင္းမ်ား ၀င္ေရာက္တတ္သည္ျဖစ္၍ ေသာင္တူးျခင္းေၾကာင့္ ေျမာက္ ဘက္ပိုင္းသို႔ ပင္လယ္ဆားငန္ေရမ်ား ၀င္ေရာက္ေစႏိုင္ၿပီး ျမစ္ေၾကာင္းတစ္ေလွ်ာက္ရွိ ေဒသခံျပည္သူ မ်ား၏ လယ္ယာေျမဆံုးရႈံးမႈမ်ား ျဖစ္ေပၚေစႏိုင္ေၾကာင္း၊ လယ္ယာေျမမ်ားသည္ စစ္ေတြႏွင့္ ပလက္၀ ၿမိဳ႕နယ္အၾကား ၇၅မိုင္ခန္႔ က်ယ္၀န္းလွ်က္ရွိေၾကာင္း၊ ျပည္သူအမ်ားစုသည္ လယ္ယာေျမမ်ား၊ ငါးဖမ္းရန္ေနရာ၊ ေရေၾကာင္းပို႔ေဆာင္ေရးလုပ္ငန္း၊ ျမစ္ေရအား အေထြေထြ အသံုးခ်ရမႈစသည္မ်ား ဆံုးရႈံးရမည္ကို စိုးရိမ္ပူပန္ရေၾကာင္းမ်ား ေဖာ္ျပထားသည္။

ကုလားတန္ျမစ္ေၾကာင္း ဘက္စုံသုံးပုိ႔ေဆာင္ေရး စီမံကိန္းႏွင့္ ပတ္သက္၍ ျမန္မာ့ဆိပ္ကမ္းအာဏာပုိင္မွ ထုတ္ေ၀ေသာ ေဖေဖာ္၀ါရီ ၂၀ ရက္ေန႔ထုတ္ အတြဲ ၂၊ အမွတ္စဥ္ ၄။ The Transport News Journal တြင္ ေဖာ္ျပေသာ သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲမွ သတင္းမ်ားကုိ သုံးသပ္မိေသာ္၊ လက္ေတြ႔တြင္ ကုိက္ညီမႈမရွိေသးေၾကာင္း ေလ့လာသိရွိရသည္။

ကုလားတန္ဘက္စုံစီမံကိန္းကုိ လြန္ခဲ့ေသာ ၂၀၁၀ ခုႏွစ္ ေအာက္တုိဘာလ မွ စတင္အေကာင္အထည္ေဖာ္ေဆာင္ရြက္လွ်က္ရွိၿပီး စီမံကိန္းအပုိင္းအားလုံး ၂၀၁၃ ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာလတြင္ ၿပီးဆုံးရမည္ျဖစ္ေသာ္လည္း ၂၀၁၄ ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာလတြင္ၿပီးစီးရန္ ေျပာင္းလဲသတ္မွတ္လုိက္ၿပီးျဖစ္သည္။ ယခုအခါ စီမံကိန္းကုိ ၂၀၁၆ မွသာ ၿပီးဆုံးရန္ျပန္လည္သတ္မွတ္လုိက္ေၾကာင္း သိရွိရသည္။