စာေပသည္ လူမ်ိဳး၏အသက္ (ခူမီးစာေပ)

ေက်ာ္ဦး (ျပန္ဆက္) ေရးသားသည္။

စာေရးဖို႔အတြက္ ခ်စ္ႏိုင္ (စိတ္ပညာ) ၏ “ စာေရးခ်င္သလား” ဆိုတဲ႔ ေဆာင္းပါးကိုသတိရမိပါသည္။ ကြ်န္ေတာ္႔
မွာသတိရမိရံုသာ ရွိၿပီး လက္ေတြ႔က်င့္ၾကံအားထုတ္မွဳ မရွိသည္႔အတြက္ စာေရးရန္လြန္စြာအားနည္းခ်က္ရွိ
သည္႔အတြက္ စာေရးရန္စိတ္ကူးမွဳမရွိပါေၾကာင္း ၀န္ခံလိုပါ၏။ သို႔ေသာ္မဂၢဇင္းျဖစ္ေျမာက္ဖို႔အတြက္ တာ၀န္
တစ္ခုေၾကာင့္ မရဲမ၀႔ံေရးျခစ္လို္က္ျခင္းျဖစ္သည္။

ခူမီးစာေပကို ၁၉၂၃ခုႏွစ္ ၊ ဧျပီလတြင္ေရာမအကၡရာျဖင္႔စတင္ျပဳစုခဲ႔ပါသည္။ တဖန္ ၁၉၃၉ခုႏွစ္ ၊ မတ္လတြင္
ျပန္လည္ျဖည္႔ဆည္းျပဳျပင္ခဲ႔ရာ ယေန႔အထိ အသံုးျပဳလွ်က္ရွိပါသည္။ ခူမီးစာေပသည္ ႏွစ္ကာလသက္တမ္းအား
ျဖင္႔ ( ၆၄ ) ႏွစ္ေက်ာ္ရွိျပီးျဖစ္ပါသည္။ ႏွစ္ကာလအားျဖင္႔သာၾကာျမင္႔ခဲ႔ေသာ္လည္း ဖြ႔ံျဖိဳးရွင္သန္မွဳ မခိုင္႔တခိုင္
သာရွိေသးသည္။ ႏွစ္ကာလဆန္းသစ္လာသည္ႏွင့္အမွ် စာေပဖြံ႔ျဖိဳးတိုးတက္မည္႔အစာ ၊ မပီ၀ိုးတ၀ါးျဖစ္ခဲ႔သည္။
ခူမီးစာေပကို လူနည္းစုအခ်ိဳ႕ ခူမီး (ခ်င္း) မ်ားကိုယ္တိုင္ ခရစ္ယာန္စာေပသာျဖစ္သည္ဟူေသာ က်ဥ္းေျမာင္း
ေသာအျမင္မ်ားျဖင္႔ ရွဳျမင္သံုးသပ္သူမ်ားလည္း ရွိေကာင္းရွိႏိုင္ေပသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ခူမီးစာေပႏွင့္ပတ္သက္၍
ရွင္းလင္းေရးသားရန္ လိုအပ္လာပါသည္။ ျပည္႔စံုလံုေလာက္စြာ မတင္ျပႏိုင္ေသာ္လည္း အေကာင္းျမင္ ၊ အျပဳ
သေဘာျဖင္႔ ရွဳျမင္ေပးဖို႔အေရးၾကီးေပသည္။

ပလက္၀ျမိဳ႔နယ္တြင္ ရပ္ကြက္ ၊ ေက်းရြာအုပ္စု (၁၀၀) ရွိျပီး ေက်းရြာေပါင္း (၄၀၀) ေက်ာ္ရွိပါသည္။ ေက်းရြာ
ေပါင္း (၄၀၀)ေက်ာ္မွာ ခူမီးလူမ်ိဳးတို႔၏အမ်ိဳးအစိုင္ (Tribe) မ်ားအသီးသီးရာျပြမ္းစြာေနထိုင္လွ်က္ရွိပါသည္။
အမ်ိဳးအစိုင္မ်ားေရာျပြမ္းစြာေနထိုင္သည္႔အေလ်ာက္
ဗုဒၶဘာသာ ၊ ခရစ္ယာန္ဘာသာ ၊ နတ္ဘာသာမ်ားစသည္ျဖင္႔ မိမိတို႔သက္၀င္ရာကိုးကြယ္ ယံုၾကည္မွဳႏွင့္ေနထိုင္ခဲ႔ၾကေပသည္။ အလားတူအျခားတိုင္းရင္းသားမ်ားလည္း
ေရွးယခင္ကတည္းက ေရာျပြမ္းေနထိုင္ခဲ႔ၾကျပီး တုိင္းရင္းသား ညီရင္းအစ္ကိုစိတ္ဓာတ္ ၊
ျပည္ေထာင္စုစိတ္ဓာတ္ျဖင့္ခ်စ္ခင္ရင္းႏွီးစြာ အတူလက္တြဲေနထိုင္ခဲ႔ေပသည္။ ေဒသစြဲ ၊ လူမ်ိဳးစြဲစိတ္ဓါတ္မရွိဘဲ မိမိတို႔ေဒသဖြံ႔ျဖိဳးတိုးတက္ေရးအတြက္ ေကာင္းတူဆိုးဖက္ ၊ တစ္မိတည္း ၊ တစ္ဖတည္း ေဆြမ်ဳိးရင္ခ်ာ တစ္စိတ္တစ္၀မ္းတည္းသာရွိေနၾကေပသည္။

ခူမီးတိုင္းရင္းသားမ်ား၏ အမ်ိဳးအစိုင္မ်ားသည္လည္း ေက်းရြာမ်ားတြင္ ေရာျပြမ္းေနထိုင္ၾကသကဲ႔သို႔ဘာသာ
ေရးဖက္တြင္ အမ်ိဳးအစိုင္အသီးသီးက ႏွစ္သက္ယံုၾကည္ရာျဖင္႔ ေရာျပြမ္းယံုၾကည္ကိုးကြယ္ခဲ႔ၾကေပသည္။
အမ်ိဳးအစိုင္ (Tribe) ဆိုသည္မွာ တစ္မိတည္းဖြားဆင္သက္ေသာ ေဆြမ်ိဳးရင္းခ်ာမ်ားျဖစ္ေပသည္။ ထို႔ေၾကာင္႔ စာေပကိုေဖာ္ထုတ္ေရးသားသူမ်ားသည္ အမ်ိဳးအစိုင္ထဲမွ လူမ်ားသာျဖစ္သည္႔အတြက္ ကြ်န္ေတာ္တို႔၏ညီအစ္ကို ၊ ဘိုးဘြားမ်ားသာလွ်င္ျဖစ္ေပသည္။ ထို႔ေၾကာင္႔ ေက်းရြာမ်ား ၊ ဘာသာေရးဂိုဏ္းဂဏမ်ားကို အမ်ိဳးအစိုင္အလိုက္ဘာသာေရးအလိုက္ခြဲျခား၍မရႏိုင္ေပ။

အမ်ိဳးျခား ၊ ဘာသာျခားဟူ၍ ခြဲျခားရွဳျမင္၍ မရႏိုင္ေပ။ ေဆြမ်ိဳးဆိုသည္မွာ မေခၚခ်င္၍ရေသာ္လည္းမေတာ္
ခ်င္၍ မရႏိုင္ေၾကာင္း ေလ႔လာမွတ္သားဖူးပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ခူမီးစာေပကို မသင္ၾကား၍ရေသာ္လည္းအမ်ိဳးျခား ၊ အစိုင္ျခာ ၊ ဘာသာေရးစာေပသာျဖစ္ေၾကာင္း ၊ ကြ်န္ေတာ္တို႔ႏွင့္မသက္ဆိုင္ေၾကာင္း ခံယူ၍မရႏိုင္ေပ။ မိမိတို႔၏စာေပ မားမားမတ္မတ္ရွိေနျပီျဖစ္သည္႔အတြက္ စာေပဖြ႔ံျဖိဳးရွင္သန္ရန္သာ ၾကိဳးပမ္းအားထုတ္ရမည္ျဖစ္သည္။

ကမၻာ႔ႏိုင္ငံအသီးသီးမွ အခ်ိဳ႕စာေပသည္လည္း လူတစ္ဦး ၊ လူတစ္စုက တီထြင္ေရးသားေဖာ္ထုတ္ျခင္း
သာျဖစ္ေၾကာင္းကို ဖတ္မွတ္ေလ႔လာခဲ႔ဖူးပါ၏။ မည္သို႔ပင္ျဖင္ေစ ပုဂၢိဳလ္ေရးစာေပ ၊ အသင္းအဖြဲ႔၏စာေပ
ဟူ၍ ေသးသိမ္ေသာ စဥ္းစားစိတ္ကူးမွဳမ်ားရွိခဲ႔မည္မထင္ေပ ။ ည႔ံဖ်င္းေသာအယူအဆ ၊ အေတြးအျမင္
မရွိသည္႔အတြက္စာေပျမင့္မား၍ လူမ်ိဳးတင့္တယ္ေနၾကသည္မဟုတ္လား။

ယေန႔ျမန္မာစာေပသည္လည္း ပါ႒ိ ၊ သကၠဌမွဆင္းသက္လာျခင္းျဖစ္ပါသည္။ ၎ပါ႒ိ ၊ သကၠဌဘာသာ
ရပ္မွာ အိႏၵိယမွဆင္းသက္လာျခင္းျဖစ္ေပသည္။ ပါ႒ိ ၊ သကၠဌ ၊ ဘာသာကို ျမန္မာမူျဖင္႔ဆီေလ်ာ္ေအာင္
အသံုးျပဳျခင္းျဖစ္ေပသည္။ ထိုနည္းတူ ေရာမအကၡရာျဖင္႔ ခူမီးဘာသာစကားႏွင့္ဆီေလ်ာ္ေအာင္ စာေပ
ျပဳစုေနၾကသကဲ႔သို႔ အခ်ိဳ႕ႏိုင္ငံမ်ားတြင္လည္း အလားတူစာေပျပဳစုခဲ႔ျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း သိျမင္ေလ႔လာႏိုင္ေပ
သည္။

စာဆိုသည္မွာ စကား၏သေကၤတျဖစ္ေသာ အကၡရာမ်ားကို စုေပါင္းဖြဲ႔စည္း၍ စနစ္တက်စီစဥ္ေရးသား
ထားေသာအမွတ္သားျဖစ္ေပသည္။ တဖန္ စာေပဟူသည္ ေကာင္းစြာအသံုးျပဳထားေသာ ဘာသာစကားျဖစ္သည္ဟုသိရွိေလ႔လာမိပါသည္။ ယခု (ခူမီး) ခ်င္းတို႔၏စာေပသည္ မိမိတို႔၏ဘာသာစကားကို အထိအေရာက္ဆံုး ေဖာ္ညႊန္းေပးႏိုင္သည္႔ တစ္ခုတည္းေသာ စာေပပင္ျဖစ္ေပသည္။ အသစ္တဖန္ တီထြင္ေရးသားျပဳစုရန္ကားလြယ္အံ႔မထင္ေပ။ ရွိရင္းစြဲစာေပကုိ ဖြ႔ံျဖိဳးရွင္သန္ေစေရးသည္ ကြ်န္ေတာ္တို႔အားလံုး၏ အဓိကက်ေသာအမ်ိဳး
သားေရးတာ၀န္ပင္ျဖစ္ေပသည္။ အဘယ္ေၾကာင့္နည္းဟူမူကား ၊ စာေပသည္လူမ်ိဳး၏အသက္ျဖစ္၏။ စာေပေပ်ာက္လွ်င္ လူမ်ိဳးလည္းေပ်ာက္ကြယ္တတ္၏။ ေရျမင္႔ၾကာတင့္ဆိုသလို စာေပျမင္႔မွလူမ်ိဳးတင္႔၏။ ထို႔အျပင္စာေပသည္ ႏိုင္ငံႏွင့္လူမ်ိဳးတို႔၏ ယဥ္ေက်းမွဳအဆင့္အတန္းကိုေဖာ္ညႊန္းျပဆိုေသာ စံျပအညႊန္းလည္းျဖစ္၏။လူမ်ိဳးႏြယ္မ်ား၏ အမ်ိဳး ၊ ဘာသာ ၊ သာသနာယဥ္ေက်းမွဳရိုးရာ ဓေလ႔ထံုးတမ္းစဥ္လာမ်ားကို မိမိတို႔အားျဖင္႔မွတ္ေက်ာက္တင္ ေရးသားျပဳစုႏိုင္မွသာလွ်င္ အျခားသာစာေပတို႔ျဖင္႔ ေဖာ္ထုတ္တင္ျပႏိုင္မည္သာျဖစ္ေပသည္။
ျမန္မာ႔စြယ္စံုက်မ္းအတြဲ(၃) စာမ်က္ႏွာ (၃၉၈)တြင္ အခ်ိဳ႕ဘာသာစကားမ်ားတြင္ ေရွးေရွးအခါက စာဟူ၍
မေပၚေပါက္ေသးေသာ္လည္း သီခ်င္းမ်ား ၊ ကဗ်ာ လကာၤမ်ားကိုဖြဲ႔ႏြဲ႔သီကံုးကာ စပ္ဆိုမွဳျပဳၾကသည္။ ယင္းသီခ်င္းကဗ်ာမ်ားကို ၾကားနာရသူမ်ားက စိတ္တြင္မွတ္သား၍ ျပန္လည္ရြတ္ဆိုျခင္းျဖင္႔တစ္ဆင္႔ကတစ္ဆင္႔လက္ကမ္း
သကဲ႔သို႔ကာလရွည္ျမင့္စြာမွတ္မိကာ မေပ်ာက္ပ်က္ေအာင္ ထိန္းသိမ္းခဲ႔ၾကသည္။ သို႔ေသာ္ မွတ္ဥာဏ္ႏွင့္စကားသံတြင္သာ အေျခတည္ထားေသာ အဖြဲ႔ႏြဲ႔မ်ားမွ သုခမအဂါၤျပည္႔စံုေစကာမူ စာေပဟုေခၚႏိုင္မည္မဟုတ္ပဟူ၍ေဖာ္ျပထားသည္။ ကဗ်ာလကာၤတီထြင္မွတ္ရာတြင္ လက္ဆင့္ကမ္းႏိုင္မည္ဆိုေသာ္လည္း ယခုေခတ္ၾကီးတြင္စာေပမရွိလွ်င္ကား လြယ္အံ႔မထင္ေပ။

စာေပမရွိေသာလူမ်ိဳးငယ္မ်ားမွာ ယခုအခါ ကမၻာေပၚ၌ ေျပာပေလာက္ေအာင္မရွိေတာ႔ေခ်။ သာဓကၾကည္႔
လွ်င္ ကြ်န္ေတာ္တို႔ႏိုင္ငံတြင္ ျမန္မာသမိုင္း၏ ေစာေစာပိုင္းတြင္ပဴဳလူမ်ိဳး ၊ ပ်ဴယဥ္ေက်းမွဳျမင္႔မားခဲ႔ေပ၏။
သို႔ေသာ္ ယေန႔ေခတ္တြင္ ပ်ဴလူမ်ိဳးေပ်ာက္ကြယ္ရျခင္းမွာ ပ်ဴစာေပေပ်ာက္ခဲ႔၍ျဖစ္သလို ပ်ဴစာေပေပ်ာက္ကြယ္ရျခင္းမွာလည္း ပ်ဴစာေပကိုထိန္းသိမ္းေစာင္႔ေရွာက္မွဳ ၊ လက္ဆင္႔ကမ္းျဖန္႔ေ၀မွဳ အားနည္းခဲ႔ျခင္းေၾကာင္႔ျဖစ္ေခ်သည္။ ထို႔ေၾကာင္႔ခူမီး (ခ်င္း) စာေပကိုသင္ၾကားမွဳအားနည္းျခင္း ၊ ေပါ့ေပါ့ေန ၊ ေပါ႔ေပါ႔ေတြး၍မရႏိုင္ေတာ႔ေပ။ၾကိဳးပမ္းအားထုတ္ရေတာ႔မည္။

စာေပသည္ လူမ်ိဳး၏အသက္ပင္ျဖစ္သည္႔အတြက္ စာေပေပ်ာက္ကြယ္လွ်င္ လူမ်ိဳးလည္းေပ်ာက္ကြယ္သြား
ေပမည္။ ထို႔ေၾကာင္႔ခူမီး (ခ်င္း)စာေပမေပ်ာက္ကြယ္ရေလေအာင္ ခူမီး(ခ်င္း) တိုင္းရင္းသားတို႔၏ မာန္မာနႏွင္႔ အားကိုတည္ေဆာက္ရမည္။ မာန္ဆိုသည္မွာ မာနကိုကုိယ္စားျပဳသံုးစြဲေလ႔ရွိပါသည္။ စာေပရွင္သန္ဖြ႔ံျဖိဳးရန္အတြက္ ရွက္စိတ္ ၊ ေၾကာက္စိတ္ရွိေနေသးမည္႔အား ခူမီး (ခ်င္း) စာေပဟုၾကံဳး၀ါးရဲသည္႔စာေပမာနကိုေဖာ္ျပရပါမည္။

မာန္ကိုရေအာင္ အားကိုတည္ေဆာက္ရေပမည္။ တစ္ေယာက္ခ်င္းအားမွသည္ တစ္မ်ိဳးသားလံုးကိုတည္
ေဆာက္ရမည္။ သို႔မွသာ စာေပအားကိုရရွိေပမည္။ ထို႔ေၾကာင္႔ မိမိတို႔စာေပဖြံ႔ျဖိဳးရွင္သန္ရန္အတြက္ ျပဳစုပ်ိဳး
ေထာင္မွဳကိုမည္သူ၏တိုက္တြန္းမွဳကိုမွ ေစာင့္မေနအပ္ေပ။ အမ်ိဳးသားစာေပမာန္အတြက္ အမ်ိဳးသားေရး
စာေပအားကို တစ္ေန႔တည္း ၊ တစ္လတည္း ၊ တစ္ႏွစ္တည္းသာ တည္ေဆာက္ျခင္းမ်ိဳး မဟုတ္ဘဲေဆြစဥ္
ဆက္ အစဥ္တည္ေဆာက္ရမည္ျဖစ္ပါသည္။