လူထုအေျချပဳအဖြဲ႔စည္း(Civil Society)မွသည္ ခိုင္မာေသာ ဒီမိုကေရစီ လူ႕ေဘာင္သစ္ဆီသို႔ (အပုိင္း-၂)

အဆက္--
(၆) ႏုိင္ငံေတာ္အစိုးရႏွင့္ ဖီလာအျဖစ္ ျမင္ေသာအျမင္(Civil Society as an antidote to the state)

တခ်ဳိ႕က ဗဟုိခ်ဳပ္ကိုင္မႈရွိေသာ(သို႕) အာဏာရွင္ဆန္ေသာ အစီုးရမ်ားႏွင့္ ဆန္႔က်င္ဖက္အျဖစ္ျမင္ ၾကသည္။ ဝႈိက္က လူထုအေျချပဳအဖြဲ႔စည္း ထြန္းကားေအာင္ ျပဳလုပ္ျခင္းသည္ အစီုးရအာဏာကို ကန္႔သတ္ပစ္လိုက္ျခင္း ျဖစ္သည္ဟု ျပတ္သားစြာေရးသားေဖၚျပထား ေပသည္။ အခ်ဳိ႕ေသာကိစၥရပ္မ်ားတြင္ လူထုအေျချပဳအဖြဲ႔စည္း မ်ားသည္ ၄င္းတို႕၏ ႏုိင္ငံေတာ္အစီုးရမ်ားထက္ လူထုအေပၚပို၍ လြမ္းမုီးမႈရွိၿပီး ကမာ႓အေရး ေဆာင္က်ဥ္းရာ၌ စစ္မွန္ေသာစိတ္ဓါတ္ ပိုရွိသည္ဟု ႏုိင္ငံတကာအသိုင္းဝုိင္းက လက္ခံထားၾကသည္။ ရြဳိင္းက ႏုိင္ငံေတာ္အစုီးရ မ်ား အေနႏွင့္ လူထုအေျချပဳအဖြဲ႔စည္းအား အစီုးရႏွင့္ ဆန္႔က်င္ဖက္ အျဖစ္ လည္ပတ္လႈပ္ရွားရန္ ခြင့္ျပဳထား ျခင္းအေပၚ မ်ားစြာစိတ္ဝင္စား သည္ဟုဆိုသည္။ 

ဒီမိုကရက္တစ္ လူ႔ေဘာင္အတြင္း တည္ေထာင္သြားမည့္ ျပည္သူ႔လူ႔ အဖြဲ႔အစည္း၏ သေဘာသဘာဝ အက်ဥ္း ရုံးၿပီး တင္ျပလိုပါသည္။ ဒီမိုကေရစီအုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္သည္ ေန႔ခ်င္းညခ်င္း တည္ေထာင္ႏိုင္သည့္ အရာမဟုတ္ ပါ။ ႏွစ္ႏွင့္ခ်ီပါ သည္။ ႏုိင္ငံေရး ပါတီမ်ားဖြဲ႕စည္းၿပီး ေရြးေကာက္ပြဲက်င္းပရုံ သက္သက္ၿဖင့္ ဒီမိုကေရစီ မမည္။ ဒီမိုကေရစီ ယဥ္ေက်းမႈ ရွင္သန္ေစမည့္ လူထုအေျချပဳအဖြဲ႔စည္း ကိုပါ တည္ေထာင္ရသည္။ အတိတ္သမိုင္းကုိ ျပန္ေကာက္လ်င္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ၁၉၄၈-၅၈ ပါလီမန္ဒီ ကေရစီေခတ္၌ လူထုအေျချပဳအဖြဲ႔စည္း အားမေကာင္း ခဲ့ေပ။ အထူးသျဖင့္ ရန္ကုန္၊ မႏၱေလးၿမိဳ႕ႀကီးမ်ားကို အေျချပဳ၍ ျမန္မာႏိုင္ငံလံုးဆိုင္ရာ ေက်ာင္းသားသမဂၢႏွင့္ အလုပ္သမား သမဂၢမ်ား စသည္မွ်သာ ရွိခဲ့သည္။ 

ဒီမိုကရက္တစ္ လူ႕ေဘာင္တြင္ ႏိုင္ငံေရးလူ႔အဖြဲ႕အစည္း သက္သက္ကို အားကိုး၍မရပါ။ ျပည္သူအမ်ား သူ႕ က႑ႏွင့္ သူ လြတ္လပ္စြာ ပူးေပါင္းပါဝင္ႏုိင္မည့္ လူထုအေျချပဳအဖြဲ႔စည္း ကိုလည္း အခိုင္အမာ ဖြဲ႔စည္းရန္ အလြန္လိုအပ္ ေပသည္။ လူထုအေျချပဳအဖြဲ႔စည္း အတြင္း၌ ဒီမိုကေရစီယဥ္ေက်းမႈ ေကာင္းစြာ ထြန္းကားလွ်င္ ႏိုင္ငံေရးလူ႔အဖြဲ႔အစည္း ကိုပါမ်ားစြာအက်ဳိးျပဳမည္။ တခ်ိန္က နာမည္ဆိုးျဖင့္ ေက်ာ္ၾကားခဲ့ေသာ အာဏာရွင္ ဟစ္တလာပင္လွ်င္ ဒီမိုကေရစီနည္းအရ ေရြးေကာက္ခံခဲ့သည့့္ ပုဂၢိဳလ္ျဖစ္သည္။ ေနာင္တခ်ိန္တြင္   အာဏာရွင္ မ်ား မေပၚထြန္းေရး အတြက္ ႏုိင္ငံေရးလူ႔အဖြဲ႔အစည္း ႏွင့္အတူ လူထုအေျချပဳအဖြဲ႔စည္းပါ တပါတည္း တည္ ေထာင္ႏိုင္ရန္ အလြန္ေရးႀကီးေပသည္။  

ဒီမိုကေရစီယဥ္ေက်းမႈကို နားလည္လြယ္ေအာင္ ေျပာရလွ်င္ လူတိုင္းလူတိုင္းတြင္ “လူ႔တန္ဖိုး” အျဖစ္ လက္ခံ က်င့္သံုးႏိုင္သည့္ "စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းမ်ားႏွင့္ တန္ဘိုး" မ်ားပင္ျဖစ္သည္။ လူသားတိုင္းတြင္ တန္းတူသည့္ "လူ႔တန္ဘိုး" ရွိရမည္။ "တန္းတူအခြင့္အေရး" ရွိရမည္။ မိမိေနထိုင္ရာ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းအတြင္း "လြတ္လပ္စြာ ပါဝင္ေဆာင္ရြက္၊တာဝန္ယူခြင့္" ရွိရမည္။ လူမ်ိဳးတိုင္းက "ကိုယ့္ၾကမၼာကိုယ္ဖန္တီးခြင္"့ ရွိရမည္။ ဤအရာမ်ား သည္ ဒီမိုကေရစီ၏ အေျခခံအုတ္ျမစ္မ်ား ျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္ ဒီမိုကေရစီက်င့္စဥ္တရား ထြန္းကားၿပီး ဒီမိုက ေရစီ ယဥ္ေက်းမႈ က်င့္သံုး ႏိုင္ေရးအတြက္ (၁) သည္းခံျခင္းတရား၊ (၂) ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ျခင္းတရားႏွင့္ (၃) အေပးအယူမွ်ယူခံ စားျခင္းတရား တို႔ကို ႏိုင္ငံေရးလူ႔အဖြဲ႔အစည္း မ်ားတြင္သာမက လူထုအေျချပဳအဖြဲ႔စည္းမ်ား တြင္ပါ လက္ေတြ႔က်င့္သံုးရန္ အလြန္လို အပ္ေပသည္။ ဤတရားသံုးပါးမရွိပဲ ဒီမိုကေရစီယဥ္ေက်းမႈ မထြန္းကား ႏိုင္ေပ။

ဒီမိုကေရစီယဥ္ေက်းမႈ ထြန္းကားႏိုင္ရန္အတြက္ ႀကိဳတင္ျပင္ဆင္မႈမ်ား ျပဳလုပ္ရာတြင္ အစိုးရႏွင့္လူထု ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ရန္လိုသည္။ ဥပမာ- ဆြီဒင္ႏိုင္ငံ၏ လူမႈအဖြဲ႔အစည္း ႏွစ္ခုစလံုးသည္ အားက်ဖြယ္ေကာင္းလွသည္။ ႏိုင္ငံေရးလူ႔အဖြဲ႔အစည္းသည္ ခ်စားမႈကင္းၿပီး လူထုကို တာဝန္ခံမႈ အျပည့္အဝ ရွိသည္။ အေၾကာင္းမွာ ႏိုင္ငံေရး သမားမ်ားႏွင့္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး(အစုိးရ)ဝန္ထမ္းမ်ားအားလံုးတို႔သည္ ငယ္ရြယ္စဥ္ကာလက ျဖတ္သန္းလာ ခဲ့သည့္ လူထုအေျချပဳအဖြဲ႔စည္း၏ ျပဳစုပ်ိဳးေထာင္မႈေၾကာင့္ျဖစ္သည္။

ဆက္လက္၍ ၄င္းႏုိင္ငံ၏ လူထုအေျချပဳအဖြဲ႔စည္း ျဖစ္တည္မႈကို အၾကမ္းဖ်ဥ္း တင္ျပလိုပါသည္။ ဒီမိုကေရစီ ယဥ္ေက်းမႈကို ေနအိမ္ႏွင့္ စာသင္ေက်ာင္းမ်ား မွ စတင္လုပ္ယူသည္ဟု ဆိုရေပမည္။ "လြတ္လပ္စြာ ေျပာဆုိ ခြင့္" ကို ငယ္စဥ္ေတာင္ေက်း ကေလးဘဝ၊ မိသားစုအတြင္းမွပင္ အစပ်ိဳးေလ့က်င့္ေပးသည္။ မိသားစု အစည္း အေဝးကို စေန-တနဂၤေႏြ ေန႔တိုင္း ျပဳလုပ္ၾကၿပီး ေက်ာင္းပိတ္ရက္တြင္ ဘယ္သြားမည္၊ ဘာလုပ္မည္၊ ဘာစားမည္ အစရွိသျဖင့္ ေဆြးေႏြးတိုင္ပင္ ေလ့ရွိၾကသည္။ မူႀကိဳေက်ာင္းမ်ားတြင္လည္း ဆရာဆရာမမ်ား၊ ကေလးမ်ားႏွင့္ မိဘမ်ား ပူးေပါင္းၾကၿပီး ေဆြးေႏြးတိုင္ပင္ၾကရာ ကေလးမ်ား၏အလိုကို ဦးစားေပး ဆံုးျဖတ္ၾက ရသည္။ ေနာက္ တဖန္ ကေလးမ်ားကို "တန္းတူအခြင့္အေရး" အေၾကာင္း အၿမဲေဟာၾကားၿပီး တဦးႏွင့္တဦး "မႏွိမ္" ဖို႔ အၿမဲသြန္သင္ ေလ့ရွိသည္။ 

အလယ္တန္းေက်ာင္း၊ အထက္တန္းေရာက္လာလွ်င္ ေက်ာင္းေကာင္စီမွာ ေက်ာင္းသားမ်ားအားလံုး စုစည္းၿပီး မိမိအျမင္ႏွင့္ အႀကံဥာဏ္မ်ားကို ေဆြးေႏြးတင္ျပခြင့္၊ အေခ်အတင္ျငင္းဆိုခြင့္၊ စကားရည္လုခြင့္၊ မဲဆြယ္စည္း ရံုးခြင့္၊ အဆံုးအျဖတ္ေပးခြင့္ စသည္တို႔ကို လက္ေတြ႔က်င့္သံုးေစသည္။ ေက်ာင္းသားတခုလံုး၏ လႈပ္ရွားခြင့္ ဥပမာ- ေပ်ာ္ပြဲစားထြက္ျခင္း၊ အကပေဒသာ၊ အားကစား စသည္မ်ားကို ၄င္းတို႕ကိုယ္တိုင္ ဆံုးျဖတ္ပိုင္ခြင့္ေပးၿပီး ရံပံုေငြရွာေဖြျခင္း ႏွင့္ သာေရးနာေရးကိစၥမ်ားတြင္ ေက်ာင္းသားမိဘမ်ား၊ ဆရာဆရာမမ်ားႏွင့္အတူ တိုင္ပင္ ေဆြးေႏြးၿပီး လႈပ္ရွားၾကသည္။

တကၠသိုလ္ေက်ာင္းမ်ားတြင္ ေက်ာင္းသားသမဂၢမ်ားကို ဒီမိုကေရစီနည္းအရ ဖြဲ႔စည္းၾကသည္။ အျခားေက်ာင္း သားေရးရာႏွင့္ လူမႈေရးကိစၥမ်ားအျပင္ တကၠသိုလ္သင္ရိုးညႊန္းတမ္း ေရးဆြဲသည့္အခါ ပါဝင္ ေဆြးေႏြး အႀကံ ေပးျခင္းမ်ား ျပဳလုပ္ၾကသည္။ တခါတရံ ႏိုင္ငံတကာေရးရာ၊ အလုပ္သမားေရးရာ၊ က်ားမတန္းတူေရးႏွင့္ တိုက္ ရိုက္ဆက္ႏြယ္ ေနသည့္ကိစၥမ်ားတြင္လည္း ပါဝင္ၾကသည္။

တကၠသိုလ္ေက်ာင္းမ်ားၿပီးဆံုးၿပီး လုပ္ငန္းခြင္ထဲဝင္သည့္အခါ အလုပ္သမားသမဂၢမ်ားက လက္ကမ္းႀကိဳ ဆိုၾက ပါသည္။ “လြတ္လပ္စြာ အသင္းအပင္းဖြဲ႔စည္းခြင့္” ဆိုသည့္ အခြင့္အေရးေအာက္၌ စိပ္ပါ၀င္စားသူမ်ားက  အလုပ္သမားသမဂၢကို လြတ္လပ္စြာ ဖြဲ႔စည္းၾကသည္။ လုပ္ငန္းဌါနအလိုက္ ဥပမာ - ေဆာက္လုပ္ေရး အလုပ္  သမားသမဂၢ၊ စက္ရံုအလုပ္ရံုအလုပ္သမား သမဂၢ၊ ေက်ာင္းဆရာဆရာမမ်ားသမဂၢ စသည္ျဖင့္ အမ်ိဳးမ်ိဳး ရွိသည္။ အသင္းဝင္ေၾကးေပးရသည္။ ၄င္း၏ အဓိကတာဝန္မွာ အလုပ္သမားမ်ား၏ အခြင့္အေရး ကာကြယ္ ေစာင့္ေရွာက္ေရး ျဖစ္သည္။ အလုပ္ရွင္မွ အလုပ္သမားမ်ားအေပၚ ေခါင္းပံုျဖတ္မႈ ပေပ်ာက္ေရး။ အလုပ္သမား လစာ၊ လုပ္ငန္းခြင္စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းမ်ား၊ ခန္႔ထားျခင္း၊ ထုတ္ပယ္ျခင္း စသည့္ကိစၥမ်ားကိုလည္း အလုပ္ရွင္ႏွင့္ အလုပ္သမားမ်ားအၾကား ေစ့စပ္ညွိႏႈုိုင္းျခင္းမ်ား ျပဳလုပ္ေပးသည္။ 

ဆြီဒင္ႏုိင္ငံသားတဦးသည္ လူထုအေျချပဳအဖြဲ႔စည္းအတြင္း အထက္က တင္ျပသကဲ့သို႔ စနစ္တက် ျပဳစုပ်ိဳး ေထာင္ ၾကသည့္အတြက္ အခ်ိန္တန္၍ ႏုိင္ငံေရးလူ႔အဖြဲ႔အစည္းသို႔ ဝင္ေရာက္သည့္တိုင္ ျပည္သူကို အေလး ထား၊ ေလးစားေသာ ႏိုင္ငံေရးသမား ျဖစ္လာသည္။ လူထုအေျချပဳအဖြဲ႔စည္း စနစ္တက် တည္ေထာင္ေသာ ႏိုင္ငံ သည္ တည္ၿငိမ္ေအးခ်မ္းၿပီး၊ လူမႈေရးျပသနာမ်ားကို စုေပါင္း အေျဖရွာႏိုင္သည့္ စြမ္းအားကို ပိုင္ဆိုင္သည္။

က်ေတာ္တို႔ ခ်င္းလူ႔အဖြဲ႔အစည္းကိုလည္း ေအာက္ေျခ လူထုအေျချပဳအဖြဲ႔စည္း မွသည္ ႏိုင္ငံေရးလူ႔အဖြဲ႔အစည္း သို႔တိုင္ အစီအစဥ္ရွိရွိတည္ေထာင္ရန္ အလြန္လိုအပ္ေပသည္။ ယခုအခါ ခ်င္းလူထုအေျချပဳအဖြဲ႔စည္း ေတာ္ ေတာ္မ်ားသည္ နယ္ျခားရပ္မ်ားတြင္ ဖဲြ႔စည္းၾကသည္။ ဒီမိုကေရစီလူ႔ေဘာင္သစ္ ထြန္းကားေရးကို အေကာင္ ထည္ ေဖၚေဆာင္ရာမွာမူ အလြန္႕အလြန္ အားနည္းေနေသးသည္။ 

ခ်င္းလူမ်ိဳးအေနျဖင့္ ယေန႕ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္း ေပၚထြန္းေနေသာ ႏိုင္ငံေရးလူ႔အဖြဲ႔အစည္း အတြင္းရွိ ျမန္မာအ မ်ဳိးသားပါတီမ်ား၊ လႊတ္ေတာ္မ်ား၊ အစိုးရအဆင့္ အသီးသီး၌ ပါဝင္ ပါတ္သက္မႈမ်ားကို ခဏေဘးဖယ္ ထားၿပီး မိမိတို႕၏ ခ်င္းလူ႕အဖြဲ႔အစည္း သက္သက္ကို စဥ္းစားၾကပါစို႔။ ခ်င္းႏိုင္ငံေရးလူ႔အဖြဲ႔အစည္း ပီျပင္စြာ ေပၚထြန္းႏိုင္ သည့္ အေျခအေန ေရာက္ရွိၿပီေလာ။ ဥပမာ- ခ်င္းႏိုင္ငံေရးလူ႕အဖြဲ႕စည္း(အမ်ိဳးသားပါတီမ်ား၊ ျပည္ပါလီမန္ ၊ ျပည္အစိုးရ)ဖြဲ႔စည္း၍ ရၿပီေလာ၊ အကယ္၍ ဖြဲ႔စည္းႏိုင္ခဲ့ေသာ္ လူထုကို တာဝန္ခံသည့္အစိုးရ၊ ရွင္းလင္းျမင္သာ သည့္ အစိုးရ ျဖစ္ၿပီေလာ၊ လူထုပူးေပါင္းပါဝင္သည့္ အစိုးရျဖစ္ၿပီေလာ၊ ဆိုသည့့္အခ်က္ကို သတိမူရမည္။ အနာဂါတ္တြင္ ခ်င္းလူထုအေျချပဳအဖြဲ႔စည္းသည္ ခ်စားမွဳ ကင္းရွင္းေသာ ႏိုင္ငံေရးလူ႕အဖြဲ႔စည္း ဦးေဆာင္ႏိုင္ စြမ္းေသာ ႏိုင္ငံေရး သမားေကာင္းမ်ားကို ေမြးထုတ္ေပးႏုိင္ေသာ အလုပ္ရုံတရပ္အၿဖစ္ ရပ္တည္သင့္ သည္။

မူလက ရွိၿပီးသား ခ်င္းလူထုအေျချပဳအဖြဲ႔စည္းမ်ား ႏွင့္ အဖြဲ႕အစည္းအသစ္မ်ားကို ဒီမိုကေရစီ  စံႏွဳန္းႏွင့္ အညီ ပဲ့ပင္ထိမ္းသိမ္း ရေပမည္။ ဥပမာ- ခ်င္းေက်ာင္းသားသမဂၢ၊ ခ်င္းလူငယ္ အစည္းအရံုး၊ ခ်င္းအမ်ိဳးသမီး အဖြဲ႔ခ်ဳပ္ ႏွင့္ ခ်င္းအလုပ္သမားသမဂၢ စသည္မ်ားကို ခ်င္းျပည္လံုးဆိုင္ရာ အဖြဲ႕စည္းမ်ားအျဖစ္ ရပ္တည္ႏုိင္ေရး ေအာက္ ေျခအဆင့္မွစတင္ ဖြဲ႕စည္းရပါမည္။ ဖြဲ႕စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပုံအေျခခံ ဥပေဒႏွင့္ ျပဌာန္းဥပေဒမ်ားအရ ျပည္ထဲေရး၀န္ ႀကီးဌာန ေအာက္၌ တရား၀င္ မွတ္ပုံတင္ ႏိုင္ရန္ ႀကိဳးစားရမည္။ ခ်င္းျပည္သူ႔လူ႔ အဖြဲ႔အစည္း စနစ္တက် ထြန္း  ကားေရးသည္ ခ်င္းျပည္သူတိုင္း၏ တာဝန္ျဖစ္သည္။ ခ်င္းအမ်ဳိးသား ရာသက္ပန္ ရွင္သန္ေရး၏ ေသာ့ ခ်က္လည္္း ျဖစ္သည္။

ခ်င္းႏိုင္ငံေရးလူ႔အဖြဲ႔အစည္း ႏွင့္ ခ်င္းလူထုအေျချပဳအဖြဲ႔စည္း စနစ္တက် ထြန္းကားမွသာလွ်င္ ခ်င္းလူမ်ဳိး၏ အမ်ဳိးဂုဏ္ႏွင့္ဇာတိဂုဏ္ ျမွင့္တက္မည္ျဖစ္ၿပီး ခ်င္းစာေပယဥ္ေက်းမွဳ၊ ဘာသာစကား စသည္မ်ားကို ေကာင္း စြာထိန္းသိမ္းႏိုင္မည္ ျဖစ္သည္။ ထို႕ေၾကာင့္ ခ်င္းလူထုအေျချပဳအဖြဲ႔စည္း ကို မိမိတို႕အသိတရားျဖင့္ မိမိတို႕ဘာ သာဖြဲ႕စည္းသင့္သည္။ အဓိကဦးတည္ခ်က္မွာ ကိုယ့္ၾကမၼာကိုဖန္တီးခြင့္ကို အနိမ့္ဆုံးအဆင့္က လက္ေတြ႕ က်င့္သုံးျခင္းႏွင့္ ဒီမိုကေရစီ လူ႕ေဘာင္သစ္ စတင္တည္ေထာင္ျခင္းျဖစ္ၿပီး အစီုးရကို ရန္မူပုန္ကန္ရန္ မဟုတ္ ေပ။   

ၿပီးပါၿပီ။

အုိက္ ေဆာင္မဒိန္း