ခ်င္းတုိးတက္ေရးပါတီ (တည္ေထာင္သူႏွင့္ ဗဟုိအမႈေဆာင္အဖြဲ႔၀င္)အုိက္ေစာျမႏွင့္ စကားေျပာျခင္း

KMG: ဆရာ့ရဲ႕ မိဘ၊ ေမြးရပ္ဇာတိကုိေျပာျပပါဦး
SM။ကြ်န္ေတာ့္ကို အေဖဦးသိန္းေက်ာ္ေအာင္၊ အေမေဒၚမေအာင္က ၁၉၇၂ -ခုႏွစ္မွာ ထရြန္အိုင္ ( Torang vum ) မွာေမြးခဲ့ပါတယ္။

KMG: မိသားစုအေၾကာင္းႏွင့္ ျဖတ္သန္းခဲ့တဲ့ပညာေရး လမ္းေၾကာင္းကုိလည္း ေ၀ငွေပးပါဦး။
SM: ကြ်န္ေတာ့္အေဖက တုိင္းရင္းသားလူမ်ိဴးမ်ားဖြံျဖိဴးေရးအကယ္ဒမီ အပါတ္စဥ္ (၁) ေက်ာင္းဆင္းပါ။ေက်ာင္းဆရာေပါ့။ အခုပင္စင္စားေနပါျပီ။သူကအရင္ပါတီေကာင္စီ  ေခတ္မွာၿမိဳ့နယ္တရားသူႀကီးအဖြဲ႕၀င္လုပ္ခဲ့ဖူးပါတယ္။ အေမကရုိးရိုးေတာင္သူပါ။ အစ္ကိုက ဦးထြန္းေရြ အ.ထ.က မီးဇာမွာ။  ကြ်န္ေတာ္ကဒုတိယေပါ့။ ဦးထြန္းေအာင္၊ ေဒၚအုန္းခင္တို႕ရဲ႕သမီးၾကီး မေအးေအးေအာင္နဲ႕ ၂၀၁၁မွာ အိမ္ေထာင္ျပဳပါတယ္။ ကြ်န္ေတာ္ ၁၉၉၄ က်မွဆယ္တန္းေအာင္ပါတယ္။ ၂၀၀၀ မွာအေ၀းသင္သကၠသိုလ္ ရန္ကုန္က၀ိဇၨာဘြဲ႔ရတယ္။ ပညားေရးမွာဒီေလာက္နဲ႔
ရပ္တန္႔ေနတာပါ။ ေနာက္ပိုင္း ႏုိင္ငံေရးထဲေရာက္မွ Myanmar Egress ကဖြင့္တဲ့ Public Policy Training (၃)လ သင္တန္းတက္ဖူးတယ္။ ေနာက္တစ္ခုက Chaing Mai University နဲ႔ VaHu Development ပူးေပါင္းျပီးလုပ္တဲ့ Local Governance Program (၁)လ တက္ဖူးတယ္။ Chaing Mai University မွာ အဲေလာက္ပါပဲ။
KMG: ဆရာ အရင္ကထမ္းေဆာင္ဖူးတဲ့တာ၀န္ေတြနဲ႔ ႏုိင္ငံေရးလႈပ္ရွားမႈေတြကုိလည္း သိပါရေစ။
SM: ပြင့္ပြင့္လင္းလင္းေျပာရရင္။ ႏိုင္ငံေရးလုပ္ရွားမႈထဲ မပါ၀င္ဖူးပါဘူး။ Activist (တက္ၾကြလုပ္ရွားသူ)မဟုတ္ဘူးေပါ့။ ႏိုင္ငံေရးက မစားေကာင္းတဲ့အသီးလို႔ဆိုသကိုး။ ဒီေတာ့လဲ မစား၀ံ့ဘူးေပ့ါ။ တစ္ခါတစ္ေလမ်က္ေစာင္းထိုးတာကလြဲရင္။


KMG: လက္ရွိႏိုင္ငံေရးပါတီနဲ႔ ဆရာ႔ရဲ႕တာ၀န္ ကုိလည္းေျပာျပပါဦး။
SM: လက္ရွိႏိုင္ငံေရးပါတီက ခ်င္းတိုးတက္ေရးပါတီပါ။ Chin Progressive Party(CPP) ေပ့ါ။ ဗဟိုအမူေဆာင္အဖြဲ၀င္ပါ။ ကနဦးပါတီတည္ေထာင္တဲ့ (၂၁) ဦးမွာပါ၀င္ပါတယ္။ပါတီအမူေဆာင္ထဲကထပ္္မံဖြဲ႔စည္းတဲ့စည္းကမ္းထိမ္းသိမ္းေရးေကာ္မတီ အဖြဲ႕၀င၊္ ေနာက္ၿပီး ပါတီစာေစာင္ေကာ္မတီ အဖြဲ႔၀င္ပါ။

KMG: CNP နဲ႕ CPPပူးေပါင္းေရးအေျခအေနဘယ္လိုရွိပါသလဲ။
SM: ဟုတ္ပါတယ္။ ကြ်န္ေတာ္က ပူူးေပါင္းေရး Joint ေကာ္မတီ၀င္တစ္ေယာက္ပါ။ ႏွစ္ပါတီပူးေပါင္းေရးကိစၥေျပာရင္ ပါတီစတည္ေထာင္တုန္းကအေျခေနေလးစေျပာခ်င္တယ္။ ကြ်န္ေတာ္က ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲအတြက္ ခ်င္းပါတီတစ္ခုရွိသင့္ၿပီဆိုျပီး ဆလိုင္းက်ဲအိုဗတ္ေထာင္( CNPအေထြေထြအတြင္းေရးမူး) တို႔နဲ့ေဆြးေႏြးတဲ့အခ်ိန္မွာ ဦးစြမ္းထိုက္ တို့ဗိုလ္ၾကီးဆလိုင္းေက်ာ္ဇင္တို႔လည္း ဟိုဘက္ ဦးႏိုထန္ကပ္( ယခု CCP ဥကၠဌ) တို႔နဲ႔ေဆြးေႏြးေနတဲ့အခ်ိန္။ တစ္ေန႔က်ေတာ့ ႏွစ္ဖြဲ႔စလံုး အစည္းအေ၀းလုပ္ၾကတယ္။ အဲဒီမွာ ဗုိလ္ၾကီးဆလိုင္းေက်ာ္ဇင္က ” ေဟ. ေစာျမ.. ပလက္၀မွာ ခ်င္းႏွစ္ပါတီ ျဖစ္ေနရင္မေကာင္းဘူး ဦးစြမ္းထိုက္နဲ႔တစ္ဖြဲ႔တည္းပူးေပါင္းပါ။ငါကေတာပါတီထဲပါမွာမဟုတ္ဘူး။ ဆိုတာနဲ႔ကြ်န္ေတာ္ပူးေပါင္းလိုက္တယ္။အဲဒီအစည္းအေ၀းမွာ ဦးေဆာင္မူအပိုင္း ( တစ္ခ်ိဳ႕ပုဂၢိဳလ္ေရးပါခ်င္ပါမယ္) မွာသေဘာထားမတိုက္ဆိုင္လို႔ CPP ရယ္ CNP ရယ္ဆိုျပီးႏွစ္ပါတီျဖစ္သြားတယ္။ အဲဒီေနာက္ေရြးေကာက္ပြဲ၀င္ခဲ့ၾကတာအားလံုးသိတဲ့အတိုင္းေအာင္ျမင္သင့္သေလာက္ေအာင္ျမင္ခဲ႔ၾကတယ္ဆိုပါေတာ့။ ဆိုေတာႏွစ္ပါတီပူးေပါင္းေရးေျပာရင္ ပူးေပါင္းမယ္ ပူးေပါင္းသင္႔တယ္ ဆိုတဲ့ concept ပိုင္းကိုအားလံုးသေဘာတူတယ္။ ခက္တာက ဘယ္လိုခရီးဆက္မလဲဆိုတဲ့Processပိုင္းမွာ သေဘာတူညီမႈရဖို႔ခဲယဥ္းေနတာ. အဲဒါေလးလုပ္ျပီးရင္ ပူးေပါင္းဖို႔္အတြက္ အဆင္ေျပသြားႏိုင္တယ္။

KMG: လက္ရွိျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးအေပၚဆရာ့ရဲ႕အျမင္ေလးေျပာျပပါလား။
SM:ဒီေမးခြန္းကေတာ္ေတာ္ေျဖရၾကပ္တဲ့ေမးခြန္းမ်ိဳးပါ။ ဒီမွာအျမဲေျပာေလ့ရွိတဲ့စကားက ႏိုင္ငံေရးေျပာလို႔ရွိရင္ ဘယ္ရႈေထာင့္ကေနေျပာတယ္ဆိုတာပါ။ ဒီေတာ့ အခုကြ်န္ေတာ္ေျပာတယ္ဆိုတာလည္းကြ်န္ေတာ့္အျမင္သက္သက္ပါလို႔။မွန္တယ္မွားတယ္ဆိုတာေနာက္တစ္ပိုင္းေပါ့။ကြ်န္ေတာ္ေလ့လာမိသေလာက္၊ကြ်န္ေတာ္ျမင္မိသေလာက္ကြ်န္ေတာ့္အျမင္ကိုေျပာတာပါ။ ဒီေတာ့ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးဆိုရင္ ကြ်န္ေတာ္ ၂၀၀၈အေျခခံဥပေဒ၊ ၂၀၁၀ေရြးေကာက္ပြဲကေန အဲဒီကေနစေျဖခ်င္ပါတယ္။ အဲဒီတုန္းက ၂၀၀၈ အေျခခံဥပေဒကို လက္ခံသင့္၊မခံသင့္ ၂၀၁၀ေရြးေကာက္ပြဲ မ၀င္သင့္၊၀င္သင့္ ဆိုတဲ့ Debate ၾကီးလည္းရွိခဲ့တာကိုး။ တကယ္လည္း ၂၀၀၈ consittitionကစင္လံုးေခ်ာမဟုတ္ခဲ့ဘူး။ဒီ့အျပင္သူတ႔ိုဘက္ကစိတ္ၾကိဳက္ေရြးခ်ယ္သတ္မွတ္ျပီး ဒီအတိုင္းသြားရေအာင္လို႔ လွမ္းေခၚတာမ်ိဳးကိုး။ ဒါေပမယ့္ကြ်န္ေတာ္တို႔လည္း အေျပာင္းအလဲတစ္ခုအတြက္ ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ မ်က္စိမိွတ္ေရြးခ်ယ္လက္ခံခဲ့တယ္။ ႏိုင္ငံေရးပါတီဆိုတဲ့ ပလက္ေဖါင္းေပၚကေန ႏိုင္ငံေရးအခင္းအက်င္းသစ္ ( လႊတ္ေတာ္) ထဲရသမွ်ေလးတိုး၀င္မယ္ ဆိုတာမ်ိဳးေပါ့။ ဆိုေတာ့ ဟုတ္ျပီ ကေန႔ႏိုင္ငံေရးအခင္းအက်င္းသစ္က မျဖစ္မေနေပၚေပါက္ေနျပီ။ ဒီအခင္းအက်င္းသစ္က ကြ်န္ေတာ္တို႕ေမွ်ာ္မွန္းထားသေလာက္ ျဖစ္ရဲ့လားဆိုရင္ NO! လို႔ပဲေျပာရမယ္။ ဒီေနရာမွာ ေျပာရရင္ ႏွစ္ပိုင္းရွိပါတယ္။ ရူ႕ေထာင့္ႏွစ္ခုေပ့ါ။ ပထမရူေထာင့္ကဘာလဲဆိုရင္ Democratization ဆိုတဲ့ ဒီမိုကေရစီ မဟုတ္တဲ့အေျခ အေနကေန ဒီမိုကေရစီစနစ္ကို စတင္ေျပာင္းလဲလာတဲ့ Process ေတြေပါ့။ ဒီအေျခေနကစနစ္တက်သတ္မွတ္ထားတာမ်ိဴးမဟုတ္ဘဲမျဖစ္မေနၾကံဳေတြ႕ရမယ့္အေျခအေနလုိ႔ဆိုရမယ္။ႏိုင္ငံတစ္ခုကဒီမိုကေရစီေဟ့ဆိုတာနဲ႔နတ္ေရကန္ထဲပစ္ခ်သလိုမ်ိဳး ခ်က္ျခင္းအေရာင္ေျပာင္းသြားတာမ်ိဴးမွမဟုတ္တာ။ အဲဒီႏိုင္ငံရဲ့ ေရခံ၊ေျမခံ ၊ လူမူဓေလ့ ေနာက္ခံအေျခအေနစတဲ့အေနအထားအေပၚမွာဒီမိုကေရစီမ်ိဳးေစ့က ဘယ္ေလာက္ျမန္ျမန္ရွင္သန္ေပါက္ဖြားျပီဘယ္ေလာက္ျမန္ျမန္ၾကီးထြားလာသလဲဆိုတာဘယ္သူမွကံေသကံမ ေျပာလို႔မရတဲ့ ကိစၥပါ။
ဒီကြ်န္ေတာ္တို႔ ႏိုင္ငံေရးအေျခအေနကိုၾကည့္ရင္ ျမန္မာ့ေရခံေျမခံ ျမန္မာ့လူမႈသမိုင္း ေနာက္ခံဆိုတာေတြနဲ႔ ကြ်န္ေတာ္တို႔လိုခ်င္တဲ့ ဒီမိုကေရစီစံႏႈန္းေတြနဲ႔က အဟပ္ညီဖို႔ ေႏွးမလား၊ ျမန္မလားဆိုတာ ပညာရွင္ေတြေခါင္းစားရမယ့္ ကိစၥပါ။ ႏိုင္ငံတကာပညာရွင္ ဥပမာ( ဖေလာရင့္သကၠသိုလ္က ဖီးလစ္ပီရွမစ္ထား) တို႔ အဆုိျပဳထားတဲ့ အရာေတြ ရွိပါတယ္။ နံပါတ္ (၁) ေျဖေလွ်ာ႔မူအဆင့္ ( Liberalization ) ေပါ့။ ႏိုင္ငံေရးအရ ေျဖေလ်ာေပးရတာေပါ။ အဲဒီေနာက္မွာကူးေျပာင္းေရးအဆင့္ ( Transition ) က နံပါတ္ (၂)။ အဲဒီအဆင့္မွာ ဒီမိုကေရစီ စနစ္ ျဖစ္ထြန္းဖို႔လိုအပ္တဲ့ ဥပေဒ၊ နည္းဥပေဒ အဖြဲ႔အစည္းေတြတည္ေဆာက္ရတာေပါ။ ေနာက္ဆံုးနံပါတ္(၃) က်မွ ခိုင္မာေရးအဆင့္ ( consolidation) လို႕ဆိုပါတယ္။ ဒီလိုမ်ိဳး ေအးေအးေညာင္းေညာင္း ျဖစ္လာစရာ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာလည္း ရွိမလားဆိုရင္ ခင္ဗ်ားတို႔လည္း သိတဲ့အတိုင္းဘဲ။ ကြ်န္ေတာ့္တို႔ဆီမွာ စစ္ဘက္၊ အရပ္ဘက္ဆက္ဆံေရး ဒါမွမဟုတ္ယံုၾကည္မူ တည္ေဆာက္ေရးကိစၥရွိမယ္၊ ေနာက္လူမ်ိဳးစုျပႆနာ၊ ေနာက္တစ္တိုင္းျပည္လံုး တိုင္းအတာ စီးပါြးေရးေကာင္းလာဖို႕။ ဆိုေတာ ျပသနာက အမ်ားႀကီးလို႔ဆိုႏိုင္တယ္။ တကယ္တည္ၿငိမ္တဲ့အေျခအေနကိုေရာက္ဖို႔ (၂၀၂၀) ေလာက္မွန္းလို႕ရနိုင္ပါလိမ့္မယ္။
ေနာက္ဒုတိယပိုင္းက အေျခခံဥပေဒျပဌန္းခ်က္ေတြနဲ႔ဆိုင္ပါတယ္။ ေစာေစာကေျပာသလိုဘဲ ဒီ၂၀၀၈အေျခဥပေဒက စင္းလံုးေခ်ာမဟုတ္ခဲ့ဘူး။ ေသခ်ာတယ္။ ဒီျဖစ္ေပၚလာပံုကိုယ္၌က မဟုတ္တာ။ ဒီမွာ ဥပမာတစ္ခုေျပာခ်င္တယ္။ ကေလးတစ္ေယာက္ေမြးလာတယ္ဆိုပါစို႔။ ဒါမဂၤလာတစ္ပါးေပါ့။ သားသမီး ရတနာတစ္ပါးထြန္းကားဒါဘဲ။ ဒါေပမယ္႕ရုပ္၀ါဒ အၾကမ္းစားနည္းၾကည့္မယ္ဆိုရင္ ဒါလူေယာက်ၤားနဲ႔ လူမိန္းမသံ၀ါျပဳလို႔ကေလးေမြးလာတာ မဟုတ္လား။ ဒီလိုေျပာရင္ နည္းနည္းရိုင္းေပမယ့္ ဒါအမွန္တရားဘဲ။ ဒီေတာ့ ေျပာစရာရွိတာက ျဖစ္စဥ္ (Process) ပိုင္းပဲ။ ျဖစ္ႏုိင္ေျခရွိတာ (၁) မိသားဖသားပီပီေတာင္ရမ္းၿပီး ႏွစ္ဦးသေဘာတူ၊ ႏွစ္ဖက္ေဆြမ်ိဳးအသိုင္း အ၀ိုင္း ေရႊလမ္းေငြလမ္းခင္းၿပီး အၾကင္သတို႔သား သတို႔သမီး ကေနေမြးလာတယ္။ (၂) ႏွစ္ဖက္မိဘဆီ နားမေဖာက္ခင္ ခ်စ္သူတို႔သဘာ၀နယ္ကြ်ံျပီး၊ မဖံုးဖိႏိုင္ျဖစ္ျပီးမွ အက်ဥ္းရုံးလက္ထပ္တယ္ ကေလးေမြးတယ္။ (၃) တစ္ခါအပ်ိဳစင္သူေဌးသမီးက လက္သည္မေပၚဘဲ ကိုယ္ေလးလက္၀န္ ျဖစ္လာတယ္။ ဒီတင္သူေဌးၾကီးက အရွိန္အ၀ါသံုးျပီး သင့္ေတာ္တဲ့လူငယ္တစ္ေယာက္နဲ႔ ေပးစားလိုက္တယ္။ ကေလးေမြးတယ္။ (၄) ေနာက္တစ္ခုက အင္အားနဲ႔အၾကမ္းဖက္ၿပီး ကာမဆႏၵကို အဓမၼရယူလိုိုက္တယ္။ မထင္မွတ္ဘဲ ကိုယ္၀န္ရကေလးေမြးသြားတယ္။
ဒီေတာဥပမာ အရကေလးရတာခ်င္း အတူတူကြ်န္ေတာ္တို႔ရဲ႕ဆင္ျခင္တံုတရားက လက္ခံတာ နံပါတစ္ အမ်ိဴးအစားမ်ိဴးပါ။ ေနာက္နံပါတ္ ၂၊၃၊၄ စတာေတြကေတာ့ ကြ်န္ေတာ္တို႕ရဲ႕လက္ခံႏိုင္စြမ္းတန္ဘုိး တျဖည္းျဖည္းက်သြားတယ္ မဟုတ္လား။ ဒီမွာအာဏာသိမ္းလိုက္တာမ်ိဳးက ဥပမာနံပါတ္ (၄) နဲ႔တူတယ္လို႔ ကြ်န္ေတာ္ထင္တယ္။ ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ရဲ့ ၂၀၀၈အေျခခံဥပေဒက နံပါတ္ဘယ္ေလာက္ နဲ႔တူသလဲဆိုရင္ ခင္ဗ်ားတို႕ပဲ ဆံုးျဖတ္ပါ။ ကြ်န္ေတာ္ မေျပာခ်င္ဘူး။ ကြ်န္ေတာ္ေျပာခ်င္တာက ဒီ၂၀၀၈ အေျခခံဥပေဒဟာ အျခခံမူမွာရွိတဲ့ concept ပိုင္းနဲ႔ အဲဒါကိုအဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုတဲ့ Process ပိုင္းကြဲလြဲေနတဲ့ အပိုင္းေတြရွိတယ္။ ဥပမာေျပာရရင္ အေျခခံမူမွာ ျပည္ေထာင္စုစနစ္ လို႔ေျပာတယ္။ဒါေပမယ့္ တကယ္တမ္းပံုေဖၚေနတာကတျပည္ေထာင္စနစ္ျဖစ္ေနတယ္။
ဒီလိုမ်ိဴးေတြေပါ့။ ျပီးေတာ့ျပည္ေထာင္စုအစိုးရ၊ လႊတ္ေတာ္နဲ႔၊ ျပည္နယ္အစိုးရ၊ လႊတ္ေတာ္ေတြ သီးျခားရပ္တည္ရမွာ။ ဆိုလိုတာကျပည္နယ္အစိုးရက ျပည္ေထာင္စုအစိုးရလက္ေအာက္ခံမဟုတ္သလိုဘဲ ျပည္နယ္လြတ္ေတာ္ကလည္း ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ရဲ့လက္ေအာက္ခံအဖြဲ႕အစည္းမဟုတ္ဘူး။ အခုဒီပံုသ႑န္ေပၚမလာဘူးေလ။ေနာက္ၿပီးအုပ္ခ်ဳပ္ေရးဆိုင္ရာ ဗ်ဴရုိကေရစီယႏၲယားကို လည္းတျပည္ေထာင္စနစ္အတိုင္းပဲ ဗဟိုကေနေအာက္ေျခအထိသြားေနတာ ခင္ဗ်ားတို႔လည္း အျမင္ပဲ။ ကြ်န္ေတာ္ထင္တယ္ အခုအုပ္ခ်ဴပ္ေရးစနစ္က ၁၉၇၂ စနစ္သစ္အုပ္ခ်ဴပ္ေရးပံုစံ အတိုင္းသြားေနတာ။ ဒီေနရာၾကံဳလို႕ေျပာရအံုးမယ္ ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲတုန္းက ကိုေအာင္ႀကီး( ဦးေအာင္ႀကီး ထရြန္အိုင္ရြာ) နဲ႔ေတြ႔ေတာ့ ဒီအေျခခံဥပေဒကို သူေပးတဲ့မွတ္ခ်က္က သိပ္မွတ္သားဖို႔ေကာင္းတယ္။ ၂၀၀၈ အေျခခံဥပေဒက အေဆာက္အဦးအေပၚပိုင္းကိုေသေသခ်ာခ်ာလုပ္ထားတယ္တဲ့။ ဒါေပမယ့္ ေျမညီထပ္အပိုင္းက ဟာလာဟင္းလင္းပဲတဲ့ ၊ သူေျပာတာ။အဲဒီတုန္းက ကြ်န္ေတာ္လည္း ေရြးေကာက္ပြဲ၀င္မယ္ ဆိုတဲ့အေတြးေတြနဲ႔ မႊန္ေနေတာ့ သူေျပာတာသိပ္သေဘာမေပါက္လိုက္ဘူး။ အခုမွသေဘာေပါက္တာ။ ျပည္ေထာင္စု အစိုးရ၊ ျပည္ေထာင္စုလြတ္ေတာ္( အမ်ိဳးသားလြတ္ေတာ္ + ျပည္သူ႕လြတ္ေတာ္) အားလံုးအိုေကပဲ။ ကြ်န္ေတာ္တို႔မထင္မွတ္ထားတဲ့ ေျပေလွ်ာမႈေတြ၊ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ေတြ၊ ေနာက္ၿပီးအစိုးရနဲ႕ လြတ္ေတာ္အျပန္အလွန္ထိန္းညွိသြားတာေတြ မ်က္လွည့္ျပသလား ေအာက္ေမ့ရတယ္။ အဲဒီမွာ ျပည္နယ္အစိုးရေတြ၊ လြတ္ေတာ္ေတြက အေရြ႕ခက္ေနတယ္။ တကယ္ေျပာၾကစတမ္းဆိုရင္ ျပည္နယ္အစိုးရေတြမွာ ၀န္ထမ္းမရွိဘူး။ အခုသူတို႔သံုးေနတဲ့၀န္ထမ္းေတြက ျပည္ေထာင္စုအစိုးရ၀န္ထမ္းေတြပဲ ဒီေတာ့အခုလက္ရွိ၀န္ထမ္းေတြက ဘယ္သူ႔ကိုတာ၀န္ခံမလဲ။ ေသခ်ာတာက ျပည္ေထာင္စု အစိုးရကိုပဲတာ၀န္ခံမွာေပါ့။ ျပည္နယ္အစိုးရကိုလည္း တာ၀န္ခံရတယ္လို႔ေျပာရင္ သူတို႔က လစာႏွစ္မ်ိဳးရတာလား။ ျပည္ေထာင္စုအစိုးရလစာနဲ႔ ျပည္နယ္အစိုးရလစာ ႏွစ္မ်ိဳးရတာလား။ အဲတာေတြကို ပံုေဖာ္ၿပီးျပတ္ျပတ္သားသားလုပ္နိုင္ရင္ ကေန႔ေတြျမင္ေနရတဲ့ လူမ်ိဳးစုျပႆနာေတြလည္း ခ်ဴပ္ၿငိမ္းသြားစရာရွိတယ္။ အဲဒါမွကြ်န္ေတာ္တို႔ေျပာေျပာေနတဲ့ ျပည္ေထာင္စုစနစ္၊ ဗဟိုခ်ဳပ္ကုိင္မႈေလ်ာ႕ခ်ေရး (Decentralization) ဆိုတာ ျဖစ္လာမွာ မဟုတ္လား။ ဒီေနရာမွာ မျဖစ္မေနေျပာရမယ့္ ကိစၥတစ္ခုရွိတယ္၊ အဲဒါဘာလဲဆိုရင္ ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ ၁၉၈၇ ခုႏွစ္ကတည္းက LDC( Least Development Country) ျဖစ္ေနတာ။ LDC ႏိုင္ငံသာျဖစ္တာ LDCႏိုင္ငံေတြရတဲ့ အခြင့္အေရးလည္းရတာမဟုတ္ဘူး။ ဒီကိစၥဘယ္လိုရုန္းထြက္မလဲ ဒါလည္းျပႆနာအႀကီးႀကီးပဲ။ အဲဒါေတြ အေကာင္အထည္ေဖာ္လာဖို႔ ႏိုင္ငံသားတိုင္းမွာတာ၀န္ရွိတယ္။ ဒါကြ်န္ေတာ္ျမင္တဲ့ဒီေန႔ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးပဲ။

KMG: ခ်င္းပါတီေတြရဲ့ ႏိုင္ငံေရးလႈပ္ရွားမႈအေပၚမွာေရာဘယ္လိုျမင္ပါသလဲ။
SM:ကြ်န္ေတာ္ CPPကိုစေထာင္ကတည္းက ပါတီတည္ေဆာက္ေရးကိုပဲ ဦးစားေပးခ်င္ခဲ့တယ္။ လြတ္ေတာ္ထဲေရာက္မဲ့သူေတြကို control လုပ္ႏိုင္ဖို႔ေပါ့။ ခုထိေတာ့ ရည္ရြယ္တဲ့အတိုင္းမျဖစ္လာေသးဘူး။ ခုလက္ရွိခ်င္းပါတီေတြက CPP/CNP/ENDP ျပီးေတာ ZDC အရႈိခ်င္းအမ်ိဳးသားပါတီရယ္ဆိုျပီးေတာ ရွိတယ္။ အရႈိခ်င္းပါတီက CNP နဲ႔လက္တြဲတာဆိုေတာ အတူတူပဲ။ ENDP နဲ႔ ZDCတို႔က ဘာႏိုင္ငံေရးဦးတည္ခ်က္ေတြနဲ႔ သြားေနလဲဆိုတာ ကြ်န္ေတာ္လည္း မသိဘူး။ ဒီမွာ ခ်င္းပါတီႀကီးလို႔ဆိုရမွာ ႏွစ္ပါတီရွိတယ္။ CPPရယ္ CNPရယ္။ ဒီပါတီေတြလည္း သက္တမ္းကႏုေသးေတာ့ အေကာင္ထည္ေဖာ္မႈအပိုင္းမွာ ဘာလက္ဆုပ္လက္ကိုင္ ျပစရာရွိအံုးမွာလဲ။ ဒါေတာ့နားလည္ေပးရမွာေပါ့။ ကြ်န္ေတာ္ျဖစ္ေစခ်င္တာက ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြက လူထုအႀကိဳက္လုပ္ရတယ္ဆိုတာ ဟုတ္သေလာက္ဟုတ္ပါတယ္။ လုပ္ၾကပါ။ ဒါေပမယ့္ကိစၥတိုင္းကို မလိုအပ္ပဲႏိုင္ငံေရးလက္နက္အသြင္အသံုးခ်တာမ်ိဳးေတာေရွာင္သင့္တာေပါ။ တျခားလုပ္စရာေတြမမ်ားႀကီးပါ။ ပါတီတြင္း အဖြဲ႔စည္း ခိုင္မာေရး organization development ဆိုတာ ပါတီေရရွည္တည္တံ့ေရးအတြက္ အခရာက်တာပဲ။ National Interest ဆိုၿပီး Personal Interest ပါလာတာမ်ိဴးလည္းရွိႏိုင္တာပဲ။ ဒါလူ႕သဘာ၀ကိုး။

KMG: ဆရာ႔ရဲ႕ႏိုင္ငံေရးသေဘာထားနဲ႔ခံယႈခ်က္ကိုသိပါရေစ။
SM: ကၽြ်န္ေတာ္ရဲ့ႏုိင္ငံေရးခံယူခ်က္ဆိုရင္ ဒါလည္းေတာ္ေတာ္ရွည္ရွည္ေ၀းေ၀း ေျပာရမယ္ကိစၥပဲ။ ဆိုေတာကြ်န္ေတာ္ တစ္ခ်က္ခ်င္းေျပာပါ့မယ္။
(၁) လူတိုင္းႏိုင္ငံေရးလုပ္သင့္တယ္လို႔ကၽြန္ေတာ္ခံယူတယ္။ ဒါဘာလဲဆိုေတာ လူတစ္ေယာက္ေမြးရာကေန ေသတဲ့အထိ၊ ညအိပ္ရာ၀င္၊ မနက္အိပ္ရာထ အကုန္လံုး နိုင္ငံေရးနဲ႔အက်ံဴး၀င္တယ္။ႏိုင္ငံေရးနဲ႔လြတ္ကင္းတဲ့ ကိစၥကတစ္ခုမွမရွိဘူး။ လူေတြရဲ့နိစၥဓူ၀ လိုအပ္ခ်က္ျဖစ္တဲ့ ကုန္လုပ္ပစၥည္းေတြ ( means of productions )ကို ႏိုင္ငံေရးအရဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်ၿပီး ထုတ္ယူသံုးစြဲရတာဆိုေတာ ႏိုင္ငံေရးနဲ႔ကင္းတဲ့ သူဆိုလို႔ အရူးနဲ႔ေခြးပဲက်န္မယ္။
(၂) ဘယ္လိုအေျခေနမွာပဲ ျဖစ္ျဖစ္ ႏိုင္ငံေရးကိုတက္ႏိုင္သေလာက္ လုပ္ရပါမယ္။
ပလက္၀ေရာက္တုန္း ကြ်န္ေတာ့္ဦးေလးက တိုးတိုးေလးေျပာတယ္။ မင္းႏိုင္ငံေရး လုပ္တယ္ဆိုေတာ့ ပိုက္ဆံရွိမွေကာင္းတာ။ မိသားစုစီးပြါးေရးကို အရင္ႀကိဳးစားအံုးတဲ့။ သူေျပာတာလည္း မွန္သေလာက္မွန္ပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ့္တုိ႔ကုိဘာလို႔ဒီစကား ေျပာတယ္ဆိုတာလည္း ကၽြန္ေတာ္သိတယ္။ ေရြးေကာက္ပြဲကာလ၊ ေနာက္၂၀၁၁ ပလက္၀တစ္ေခါက္ေရာက္တုန္းက ပါတီကလူအခ်ိဳ႕ကကၽြ်န္ေတာ့္ကိုေငြေရးေၾကးေရးနဲ႔ ပါတ္သတ္ၿပီးကၽြန္ေတာ့္အေပၚအထင္လြဲ မႈေတြရွိတယ္။ အဲဒါကိုဦးေလးသိေတာ့ ကၽြန္ေတာ္ကိုလာ သတိေပးတာ။ သူကၽြန္ေတာ့္အေပၚေတာ္ေတာ္ေလးး ခ်စ္ရွာတာကိုး။ ဆိုေတာ့ ေျပာခ်င္တာက ႏိုင္ငံေရးဆိုတာ ပိုက္ဆံရွိတာ၊ မရွိတာနဲ႔မဆိုင္ဘူး။ လုပ္သင့္တာဆိုရင္လုပ္ရမွာပဲ။ ပိုက္ဆံခ်မ္းသာမွ ႏိုင္ငံေရးလုပ္မယ္ ဆိုရင္ ကၽြန္ေတာ္ဘယ္ေတာ့မွ ႏိုင္ငံေရးထဲေရာက္လာမွာမဟုတ္ဘူး။ ဘာလဲဆိုေတာ ကၽြန္ေတာ္ကပိုက္ဆံခ်မ္းသာတဲ့ေကာင္မဟုတ္ဘူး။ မ်ိဳးရုိးနဲ႔ကို မခ်မ္းသာတာ။ ၿပီးေတာ့ ေငြေရးေၾကးေရးကို ငမ္းငမ္းတက္ မက္ေမာတဲ့ လူစားမ်ိဴးမဟုတ္ဘူး။ ဒါလည္းမ်ိဳးရုိးန႔ဲပဲ။ ကၽြန္ေတာ့္အေဖဆို အရင္ေကာင္စီေခတ္ကျမိဳ႕နယ္တရားသူႀကီးအဖြဲ႕၀င္ျဖစ္တယ္။ ကြ်န္ ေတာ့္အေဖ လက္စားသလားမစားလားအေဖ့ကိုမေမးနဲ႔။ ေနတဲ့အိမ္ကိုပဲၾကည္႔။ အဲဒီအိမ္ေလးကိုပဲ ၾကည္႔။ အဲဒီအိမ္ေလးေတာင္ ကြ်န္ေတာ့္ညီေဆာက္ထားေပးတာ။ ခက္တာက အဲဒီေရြးေကာက္ပြဲတုန္းက ကြ်န္ေတာ္စည္းရုံးေရးဆိုၿပီးေရာက္လာေတာ့ တစ္ခ်ိဳ႕ပုဂၢဳလ္မ်ားက ေငြေတြအထုတ္အထည္နဲ႔ ပါလာတယ္ထင္ေသးတာ။ ေနမေကာင္းလို႕ေဆးရုံ(၁၀)ရက္တက္လိုက္လို႔ ကြ်န္ေတာ့္အေမ တစ္သိန္းေလာက္ ကုန္သြားတာ ဘယ္သူမွမသိလုိက္ဘူး။ ဒါဘာေျပာတာလဲဆိုရင္ ႏိုင္ငံေရးဆိုတာ ခရီးၾကမ္းတစ္ခုပါ။ ဒါေပမယ့္ ဘယ္အေျခအေနပဲျဖစ္ျဖစ္ လိုအပ္တယ္ဆိုရင္ လုပ္ကိုလုပ္ရပါမယ္။ ေနာင္လာေနာင္သားအတြက္ ႏိုင္ငံေရးလမ္းရွင္းေပးထားရမယ္။
(၃) ႏိုင္ငံေရးဟာ လူမႈပရဟိတႀကီးပါ။ ဒီမွာ ကိုေနမ်ိဳးေ၀ (မတူကြဲျပားျခင္းနဲ႔ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ပါတီ)ရဲ့စကားကိုေ၀မွ်ခ်င္ပါတယ္။ ျပစ္မႈ(ခိုးမႈ၊မုဒိန္းမူ) ေတြကို သာမန္အရပ္သားေတြ လည္းက်ဴးလြန္ႏိုင္ပါတယ္တဲ့။ ဒါေပမယ့္ မတရားမႈ(အဓမၼမႈ)ကိုေတာ့ျဖင့္ ပိုက္ဆံခ်မ္းသာတဲ့လူနဲ႕ အာဏာရွိတဲ့လူေတြကက်ဴးလြန္ႏိုင္ပါတယ္တဲ့။ ဒါသိပ္မွန္တဲ့ စကားပဲႏိုင္ငံေရးဆိုတာလည္း မတရားခံရမႈ၊ မညီမ်မႈေတြကိုနစ္နာသူဖက္ကခံတိုက္ ေပးရတာပါ။ ေတြးတက္ရင္လူမူ ပရဟိတလုပ္ငန္းႀကီးပါ။ ကြ်န္ေတာ့္သူငယ္ခ်င္းတစ္ ေယာက္ေျပာဖူးတယ္ သူကႏိုင္ငံေရးပါတီ စိတ္မ၀င္စားဘူးတဲ့။ အမ်ိဳးသားႏိုင္ငံေရးဘဲ လုပ္မယ္တဲ့။ ကြ်န္ေတာ္နားမလည္ဘူး။ ကြ်န္ေတာ္ကပထ၀ီႏိုင္ငံေရး (Geopolitic)၊ ႏိုင္ငံေရးသိပံၸ ( Political Secience) ဆိုတာေတြပဲသိတယ္။ သူေျပာတဲ့ ပါတီႏိုင္ငံေရး ဆိုတာ ပါတီဖြဲ႕ၿပီးႏိုင္ငံေရးမလုပ္ဘူး ဒါမွမဟုတ္ ႏိုင္ငံေရးထဲမ၀င္ဘူးဆိုတဲ့ သေဘာလားမသိ။ တစ္ကိုယ္ေတာ္မစြမ္းႏိုင္လို႔အဖြဲ႔ ဖြဲ႔ၿပီးအင္အားေတာင့္တင္းေအာင္ လုပ္တာ ပါတီဖြဲ႔တာပဲမဟုတ္ဘူးလား။ ၿပီးေတာ့ အမ်ိဳးသားေရးဆိုတာဘာလဲ။ ဆိုၾကပါစို႔ ကခ်င္မွာတိုက္ေနတာ ကခ်င္ေတြ ကခ်င္အမ်ိဳးသားေရးလုပ္တာ မဟုတ္ဘူးလား။ ကြ်န္ေတာ္တို႕ ပါတီေထာင္တယ္ ဆိုတာလည္းခ်င္းအမ်ိဳးသားေရးလုပ္တာမဟုတ္ဘူးလား။ ပါတီေထာင္ၿပီးႏိုင္ငံေရးလုပ္တာနဲ႔ပဲ အမ်ိဳးသားေရးကေသြဖီသြားတာမွ မဟုတ္တာ။
(၄) ႏိုင္ငံေရးဆိုတာ အျဖဴအမဲခြဲျခားတဲ့ အျပန္အလန္ဖယ္ထုတ္ေရးတိုက္ပြဲမဟုတ္ပါ။ တစ္ခ်ိဳ႕လူေတြက ႏိုင္ငံေရးဆိုတာနဲ႔၊ ေရြးေကာက္ပြဲဆိုတာနဲ႔ အေသအေၾကတိုက္ခိုက္ ရတဲ့တိုက္ပြဲလို႔ပဲထင္ေနတယ္။ အျပန္အလွန္တစ္ေယာက္အားနည္းခ်က္ကို တစ္ေယာက္ကထုတ္ေဖာ္ၿပီး သူတစ္ျပန္ကိုယ္တစ္ျပန္ဖယ္ထုတ္ဖို႔ႀကိဳးစားေနတာ။ ဒါႏိုင္ငံေရးမဟုတ္ဘူး။ ဒါကိုႏိုင္ငံေရးလို႔ သတ္မွတ္ရင္လည္း ဒီမိုကေရစီ ဓေလ့နဲ့မကိုက္ ညီဘူး။ ေဘာလံုးပြဲလိုပဲ ေနာက္ဆံုးဗိုလ္စြဲတဲ့အထိ ၿပိဳင္ဘက္ေကာင္းေတြကိုျဖဳတ္ခ် တယ္ဆိုေပမဲ့ ကိုယ့္အရည္ခ်င္းကို ျမွင္႔တင္ၿပီးသြားရတာမ်ိဳးပဲ။ ဒီထက္ရွင္းေအာင္ေျပာ ရမယ္ဆိုရင္ ရန္သူရွိတယ္ ဆိုတဲ့အျမင္နဲ႔ တစ္ခ်ိန္လံုးေစာင့္ၾကည့္တဲ့ ေရဒါသေဘာမ်ိဳးမဟုတ္ဘူး။ ကိုယ့္ကိုကုိယ္ဘာေရာဂါရွိလဲ ဆိုတဲ့အသိနဲ႔ X-Ray ရိုက္ၿပီး စစ္ေဆးတဲ့သေဘာပဲ။ မတူတဲ့သေဘာထား အျမင္ေတြနဲ႕အတူ လက္တြဲေနႏိုင္ေအာင္ ႀကိဳးစားတည္ေဆာက္ရတာမ်ိဳးပါ။
(၅) ႏိုင္ငံေရးဟာ သေဘာထားႀကီးရပါတယ္၊ ရိုးသားရပါတယ္။
ဒီေနရာမွာလည္း ကိုေအာင္ၾကီး (ထရြန္အိုင္ရြာ) ေျပာတဲ့စကားကိုပဲျပန္ကိုးကားခ်င္ပါ တယ္။ မင္းကြာတဲ့၊ ခူမီးႏိုင္ငံေရးသမားတစ္ေယာက္ဆိုတာတဲ့ ဒီေဒသမွာ ရခိုင္ေတြေရာ၊ မရာေတြေရာရွိတယ္မဟုတ္လား၊ ဒီေတာ့ကိုယ္႔လူမ်ိဳးကို ညာဘက္ခ်ိဳင့္ေအာက္မွာ တင္းတင္းညွပ္၊ ျပီးေတာ့အျခားလူမ်ိဳးရဲ့လက္ကို ဘယ္ဘက္လက္နဲ႕တင္းတင္းရင္းရင္း ဆုတ္ကိုင္ျပီးခ်ီတက္ရတာ….တဲ့။ ဒါနဲ႔ပါတ္သတ္လို႔ေရြးေကာက္ပြဲတုန္းက ကြ်န္ေတာ့္ကုိ ရခိုင္ေတြ CPPထဲမွာတစ္ေယာက္မွမပါဘူး ဆိုတာေတြေျပာခံရတယ္။ ဒါကြ်န္ေတာ္ တို႕သေဘာထားမႀကီးတာမဟုတ္ဘူး။ ခင္ဗ်ားတို႔စဥ္းစားၾကည့္ ခူမီးလူဦးေရက နည္း နည္းေလး၊ ရခိုင္ဆိုတာ အံုနဲက်င္းနဲ႔ယဥ္ေက်းမႈအစဥ္အလာသမိုင္းေၾကာင္းကိုပဲၾကည့္ဦး မလား၊ ခူမီးေတြထက္ အမ်ားၾကီးသာတယ္။ ဒါေၾကာင့္လည္း ခူမီးေတြအေပၚ လြမ္းမိုးတာ(Influence)မဟုတ္လား။ ဒါေၾကာင္႔လည္းခူမီးေတြက ရခိုင္စကားေပါက္ တာမဟုတ္လား။ ဒီၾကားထဲ ႏိုင္ငံေရးမ်က္ႏွာ စာမွာပါလြမ္းမိုးခံရမယ္ဆိုရင္ ခူမီးေတြ ေပ်ာက္သြားဖို႔ပဲရွိတယ္။ ဒီအေၾကာင္းေတြကို RNDP ကလူေတြနဲ႔လည္းေျပာျဖစ္တယ္။ ဒါကိုလည္း သူတို႔သေဘာေပါက္တယ္၊ ခ်င္းျပည္နယ္ မွာခ်င္းပါတီကို မဲေပးေပါ့။ ဒီလိုမ်ိဳးေျပာတာေတြလည္း ရွိတယ္။ ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ ခူမီးနဲ႔ရခိုင္က ရန္သူေတြမွမဟုတ္ တာ။ ဒီေဒသမွာေရနဲ႔ငါးလိုေနလာ ၾကတာမဟုတ္လား။ ကြ်န္ေတာ္ကခူမီးေတြ အတြက္ႏိုင္ငံ ေရးမ်က္ႏွာစာတစ္ခု ဖန္တီးေပးခ်င္တာပါပဲ။

ဆက္လက္ေဖာ္ျပပါဦးမည္...။
ေမွ်ာ္...