ခူမီးလူမ်ဳိးႏြယ္စု (၁၈) အနက္မွ မတူ-တအြား or တေအာ pre အေၾကာင္း သိေကာင္းစရာ

စာေရးသူ၏အာေဘာ္သာျဖစ္သည္။

              တစိပ္ကို တစ္အိတ္၊ ၾကမ္းပိုးကို လိပ္ျဖစ္ေအာင္လုပ္ျခင္းလုပ္ျခင္းလား သို႔မဟုတ္ အသိေနာက္က်ျခင္းလားဆိုသည္ကို အေလးအနက္ စဥ္းစားသင္႔ပါျပီ။ ခ်င္းျပည္နယ္တစ္ခုကို နိုင္ငံတစ္ခ အျဖစ္ေျပာင္းလဲလို႔မရသလို ပလက္ဝျမိဳ႕နယ္ကို ျပည္နယ္ (သို႔) တိုင္း တစ္ခုအျဖစ္ေျပာင္းလဲ လို႔ရနိုင္မည္မဟုတ္ပါ။ ခ်င္းျပည္နယ္ကို ခ်င္းနိုင္ငံဟု ေျပာဆိုလွ်င္ မည္သူမ်ား သိမည္မဟုတ္သလို သူမ်ားက သေရာ္ေျပာင္ေလွာင္စရာျဖစ္လာမည္သာ။ 

           စာေရးသူရဲ႔ ဇာတိရြာဘက္တြင္ မိမိတို႔နယ္ေျမေဒသ လူမ်ဳိးမ်ားကို အေၾကာင္းျပဳျပီး ေတးသီခ်င္းမ်ား စပ္ဆိုၾကေလ႔ရွိရာ မိမိတို႔ လူမ်ဳိးနဲ႔ နယ္ေျမကို Ta aw pre ဟု မၾကာခဏ စပ္ဆိုၾကသည္ကိုေတြ႔ရသျဖင္႔ စာေရးသူရဲ႕ စိတ္ထဲတြင္ ေမးခြန္းေပါင္း မ်ားစြာ ေပၚထြက္လာခဲ႔သည္က အၾကိမ္ၾကိမ္။ သီခ်င္းစပ္ဆိုေသာသူမ်ားက pri or pre ဆိုတဲ႔ အဓိပၸာယ္ကို နားမလည္သျဖင္႔ တေအာ pre ဟု စစပ္ဆိုျခင္းေလာ? သို႔ မဟုတ္ သီခ်င္း၏ အနက္အဓိပၸာယ္ အရ ဖြင္႔ဆိုရျခင္းေလာ? ဆိုသည္ကို

နားမလည္နိုင္ေအာင္ျဖစ္ရပါသည္။ pri (သို႔) pre ဆိုေသာ စကားသည္ အဂၤလိပ္လို land ကိုဆိုလိုျခင္းျဖစ္သည္။ ဥပမာ…မီဇုိး Ram, Lai ram, Matu Ram,Khumiland, Mara Land, Dai land, စသျဖင္႔ ေခၚေဝၚၾကျခင္းျဖစ္သည္။ Ram (သို႔) land သည္ ကြ်န္ေတာ္တို႔ ေျပာဆိုေနေသာ pri (သို႔)  pre ကို ေခၚဆိုျခင္းျဖစ္သည္။ စာေရးသူတို႔ အေခၚ “ Matu pre, Mizo pre, Sangtu pre, Dai pre စသျဖင္႔ ေခၚဆိုၾကေလ႔ရွိရာ pre ဆိုေသာ စကားလုံးမွာ က်ယ္ေျပာေသာေနရာေဒသၾကီးကို ဆိုလိုျခင္းျဖစ္သည္။ ဇုံကိုဆိုလိုျခင္းမဟုတ္ပါ။ ဥပမာ. Mizo pre ဟုေျပာပါက မီဇိုးခ်င္းလူမ်ဳိးေနထိုင္ၾကေသာ ဆယ္ရြာ ဆယ္ငါးရြာေလာက္ကိုသာ ဆိုလိုျခင္းမဟုတ္ပဲ Mizo ram state တစ္ခုလုံးကို ဆိုလိုျခင္းျဖစ္သည္။

          ထိုသို႔ ဆိုလွ်င္ ခူမီးလူမ်ဳိးမ်ားထဲမွာ မ်ဳိးႏြယ္စုတစ္ခုျဖစ္တဲ႔ မတူ-တအြား (ေခၚ) တေအာ မ်ဳိးႏြယ္စု ေနထိုင္ရာေဒသကို (Ta aw pre or Ta-aw state) ဟု ေခၚဆိုလွ်င္ မွားေပလိမ္႔မည္။ မည္သူတို႔သည္ တေအာ လူမ်ဳိးျဖစ္ၾကသည္ကို စစ္တမ္းေကာက္မည္ ဆိုလွ်င္ တေအာ လူမ်ဳိးျဖစ္ေၾကာင္း ခံယူေသာသူ လူဦးေရ အလြန္ နည္းပါးမည္ျဖစ္သည္။ တေအာလူမ်ဳိးဟု ခံယူလွ်င္ တေအာ ဘာသာစကားသည္လည္း ရွိရမည္ျဖစ္သည္။ တေအာလူမ်ဳိးႏြယ္စု စာရင္းတြင္ မည္သည္႔ ရြာမွ မည္သည္႔ရြာ အထိ ပါဝင္သည္၊ လူဦးေရ မည္မွ် ရွိသည္။ မည္သည္႔ ဘာသာစကား မည္သည္႔ မ်ဳိးႏြယ္စု (အစိုင္ or clan) ပါဝင္သည္ဟူေသာ အခ်က္ကိုလည္း ထည္႔သြင္း စဥ္းစားစရာ တစ္ခုျဖစ္လာပါသည္။ သို႔ေသာ္ တေအာ လူမ်ဳိးဟုခံယူကာ မိမိတို႔နယ္ေျမကို တေအာ pre ဟုေခၚ တေအာလူမ်ဳိးႏြယ္စုတို႔တြင္လဲ ေျပာဆိုေနၾကေသာဘာသာ စကားမတူၾကပါ။ တရြာနဲ႔ တစ္ရြာ သာဘာစကား ကြဲျပားေနသည္ကို ေတြ႔ရေပသည္။ 

           စာေရးသူ လက္လွမ္းမွီသေလာက္ တေအာ အေၾကာင္းကို ေလ႔လာရာတြင္ ကြယ္လြန္သြားျပီျဖစ္တဲ႔ စာေရးသူ၏ အဘိုးၾကီး ဦးေပါက္ထာ(Pyk Thar) အသက္ ( ၁၀၀) ေက်ာ္က (ငါ႔ ေျမး သိခ်င္တယ္ဆိုရင္ ေျပာေပးပါမယ္၊ တေအာ- တအမ္းဆိုတာ ေကာင္းတယ္လို႔ မထင္လိုက္နဲ႔ မတူလူမ်ဳိးေတြက ကြ်န္ေတာ္တို႔ေတြကို နိမ္တဲ႔ သေဘာနဲ႔ တေအာ-တအမ္းလို႔ဆိုၾကတာ၊ ဆိုလိုတာက အေမွာင္နယ္ေျမ မွာေနထိုင္တဲ႔ သူေတြ၊ ဘာမွ မသိတဲ႔သူေတြ၊ ေအာက္ဘက္ အရပ္လို႔ အဓိပၸာယ္ရတယ္) ဆိုျပီး ရွင္းျပခဲ႔ဖူးသည္။ အဘိုးၾကီး ရွင္းျပသည္ကို ပိုမို သိခ်င္သျဖင္႔ စာေရးသူ၏ ဘၾကီး( အေဖ႔ အစ္ကိုၾကီး) ဦး ေအာင္းနန္ အသက္(၈၀) ေက်ာ္ထံ တေအာ အေၾကာင္းထပ္မံ ေမးျမန္းခဲ႔ရာ ဘၾကီး လည္း အဘိုးၾကီး ရွင္းျပခဲ႔သည္႔ အတိုင္း ျပန္ရွင္းျပေပးခဲ႔သည္။ “ဒါဆိုရင္ တေအာဆိုတဲ႔ နယ္ေျမက ဘယ္ေနရာကေန ဘယ္ေနရာ ဘယ္ရြာေတြ ပါဝင္သလဲ” လို႔ ေမးလိုက္ေတာ႔ ဘၾကီးက “ ေသေသခ်ာခ်ာ သတ္မွတ္ထားတာလဲ မရွိပါဘူး၊ အဂၤလိပ္စစ္မင္းတို႔က ဟားခါးမွ မတူပီကို တိုက္နယ္တစ္ခုအျဖစ္ထားရွိၾကျပီး မတူပီမွ တဆင္႔ တိုက္နယ္ျပန္ခြဲကာ တေအာ တိုက္နယ္ စသျဖင္႔ သတ္မွတ္ေပးခဲ႔တယ္” ဟုသာေျပာျပခဲ႔သည္။ ငယ္ငယ္တုန္းက စာေရးသူကို တေအာ အေၾကာင္း  စာေရးသူတို႔ ဇာတိရြာမွာရွိတဲ႔ ဘၾကီးတစ္ေယာက္က ေျပာျပခဲ႔ဖူးသည္ကိုလဲ ဘၾကီးနဲ႔ အဘိုးၾကီးရွင္းျပခဲ႔သည္႔ အတိုင္းေျပာျပခဲ႔ဖူးသည္ကိုလည္း မွတ္သားခဲ႔ဖူးသည္။  စာေရးသူ ေလ႔လာထားသည္႔ အခ်က္မ်ားမွန္ကန္သည္ဆိုလွ်င္ တေအာ pre ဟုေခၚဆိုျခင္းမွာ မွန္ကန္မည္ မဟုတ္ေပ။ အဘယ္ေၾကာင္႔ဆိုေသာ္ တေအာနယ္ဟုခံယူၾကေသာ ေနရာေဒသမွာ အလြန္ေသးငယ္ က်ဥ္းေျမာင္း လွေသာေၾကာင္႔ျဖစ္သည္။

ဝန္ခံခ်က္။ ၂၀၀၉ တြင္ ဇာတိရြာေရာက္သြားခဲ႔စဥ္တုန္းက ေမးျမန္းခ်က္မ်ားနဲ႔ တေအာ ဆိုတဲ႔ စကားလုံး အေပၚ ကြ်န္ေတာ္႔ ဇီးေစ႔ေလာက္ရွိတဲ႔ ဗဟုသုတ ေလးကို အေျခခံျပီး ေရးသားျခင္းျဖစ္ပါသည္။  တေအာ အေၾကာင္းကို ဒီထက္ က်ယ္ျပန္႔ေအာင္ ရွင္းျပေပးနိုင္မယ္ဆိုလွ်င္ အတိုင္းထက္ အလြန္ ဝမ္းသာၾကိဳဆိုလ်က္….

 စြမ္းထက္ေမာင္ (သဇင္ေျမ) ေရးသားသည္။